BREED - over de grenzen van informatie
NETWERK VOOR DE INNOVATIEVE INFORMATIEWERKER
Fotonegatieven... een archief?
Goedemiddag collegae,
Ik werd vanmorgen gebeld door een (bijna wanhopige) fotograaf van de gemeente Gouda. De beste man is al jaren in dienst van de gemeente Gouda en heeft in die jaren een imposante collectie opgebouwd van foto's. Al die foto's zijn gemaakt in opdracht van of voor de gemeente Gouda.
De fotocollectie van na 2000 is digitaal en via een database beschreven, ontsloten en benaderbaar. Daar wil ik het dus even niet over hebben.
De beste man heeft een enorme verzameling negatieven (originelen dus) van alle opdrachten die voor de gemeente Gouda gedaan zijn van 1980 tot 2000. Hij zal net als alle medewerkers meeverhuizen naar het Huis van de Stad in 2012 en heeft dus de verplichting op 'op te ruimen' en opeens wordt er aan DIV gedacht.
Het streekarchief dat door hem benaderd is, had al aangegeven geen interesse te hebben in de verzameling.
Moet ik hem maar gewoon vertellen dat hij het weg kan gooien? Ik weet het even niet.
Ik hoor graag jullie adviezen en / of tips.
Groet,
Chris Bellekom
Berichten in deze discussie
-
Permalink Antwoord van Chris Bellekom op
-
Hoi Ton,
Het streekarchief zou wel graag de foto's willen, maar wil de negatieven niet. En mijn vraag is dus ook niet of de foto's archief zijn, maar of de foto-negatieven archief zijn...
En 2: Als jullie fotoarchief gewoon in het archief opnemen "voor de leuk", kan ik het dan niet gewoon niet opnemen "voor het gemak" Lijkt me wel zo eerlijk...
Groet,
Chris
Ton de Looijer zei:Antwoord: ja, het is archief. Maar dit vormt in veel gevallen niet de reden om beeldmateriaal uiteindelijke (permanent) te bewaren.
Afgaande op de toelichting van Chris zal het hier met name gaan over afbeeldingen in verband met representatie (feesten, jubilea, plechtigheden en herdenkingen). Een categorie waarvan doorgaans wordt gezegd dat deze veel bagger bevat, want uitsluitend ‘koppies’ met ‘glaasjes en handjes’. Maar laten dat nu juist de plaatjes zijn waar ‘onze’ bezoekers helemaal verzot op zijn, want herkenbaar. Hetzelfde geldt voor die ene foto met daarop de aanleg van een stuk riolering, waarbij op de achtergrond nog net dat ene stukje weiland te zien is waar nu drie torenflats staan. Ik snap dan ook niet waarom – juist - het streekarchief hiervoor geen interesse heeft…Hoe dan ook, foto’s documenteren een bepaalde situatie en daarbij wordt vaak een heel andere context meegenomen dan die, op basis van zaken, processen e.d., hieraan (oorspronkelijk) is/wordt toegekend. Het is deze (veelal onverwachte) context die foto’s uiteindelijk zo leuk maken en waardoor ze vaak moeilijk over één kam geschoren kunnen worden met ‘die andere’ archiefstukken. Want laten we eerlijk zijn, voor menigeen is die rioolbuis slechts bijzaak (al komt ie voor permanente bewaring in aanmerking). In die zin heeft een audiovisuele collectie een heel andere life cycle.
Bij het BHIC hebben we ooit getracht de audiovisuele collectie van een gemeente (die overigens prima was geordend en beschreven) op basis van reguliere selectiecriteria te ontdoen van ‘vernietigbaar’ materiaal. Al gauw bleek echter dat dit onbegonnen werk was, juist omdat het beeldmateriaal om andere redenen toch heel waardevol bleek te zijn. Uiteindelijk is er daarom voor gekozen om de collectie integraal op te nemen, gewoon voor de leuk. En dat was een prima zet :-). Dus…
-
Permalink Antwoord van Frans Smit op
-
Mijn antwoorden:
1.
Strikt genomen moet het hoofd van de beheereenheid ervoor zorgen dat de negatieven goed geordend en beschreven gaan worden, ik neem aan dat dit de opdrachtgever vanuit de gemeente zal zijn.
2.
Nee, dat zijn afdrukken van de archiefbescheiden, dus kopietjes. Pas als je de negatieven vernietigt (bijv na scanning van de afdrukken), en de afdrukken als de archiefbescheiden wil beschouwen dan moet je over een machtiging beschikken. De machtiging lijkt me hier een collegebesluit trouwens, maar daar zal men ook nog wel van mening over kunnen verschillen.
Mooie casus!
Prettig weekeinde verder, Frans
-
-
Dag Frans,
Je antwoord op 2 liet me helemaal confuus achter. Je zegt Nee, maar als ik "de afdrukken als archiefbescheiden wil beschouwen" en de negatieven wil vernietigen, dan moet ik over een machtiging beschikken. En dan is het antwoord dus: Ja? Toch? Of begrijp ik het verkeerd?
Groet,
Chris
Frans Smit zei:Mijn antwoorden:
1.
Strikt genomen moet het hoofd van de beheereenheid ervoor zorgen dat de negatieven goed geordend en beschreven gaan worden, ik neem aan dat dit de opdrachtgever vanuit de gemeente zal zijn.
2.
Nee, dat zijn afdrukken van de archiefbescheiden, dus kopietjes. Pas als je de negatieven vernietigt (bijv na scanning van de afdrukken), en de afdrukken als de archiefbescheiden wil beschouwen dan moet je over een machtiging beschikken. De machtiging lijkt me hier een collegebesluit trouwens, maar daar zal men ook nog wel van mening over kunnen verschillen.
Mooie casus!
Prettig weekeinde verder, Frans
-
Permalink Antwoord van Marco Klerks op
-
Antwoord 1: Ik heb even een snelle blik geworpen op het Goudse Besluit Informatiebeheer en zie dat het hoofd DIV voor alles verantwoordelijk wordt gehouden. DIV mag dus dokken, tenzij de fotograaf erin geluist kan worden. Ter vergelijking, in 's-Hertogenbosch zijn de sectordirecteuren verantwoordelijk, dus zouden zij in dit geval voor de kosten mogen opdraaien.
Antwoord 2: Zolang je de negatieven niet vernietigt, maar bewaart, heb je geen machtiging nodig voor het vervaardigen van afdrukken (kopieën).
-
-
Hallo Chris,
Nee ik wil je niet confuus achterlaten! Marco heeft het antwoord op vraag 2 zojuist beter en compacter verwoord. De rest is overbodig.
Vriendelijke groet en succes! Frans
-
Permalink Antwoord van Yvonne Welings op
-
@Chris, Marco, Ton, Als we het over authenticiteit hebben zijn negatieven veel betrouwbaarder dan afdrukken. Ik ken al voorbeelden van voor de Tweede Wereldoorlog waar met afdrukken is gemanipuleerd. Heeft me ook verbaasd dat een negatief eerder in deze discussie als klad werd bestempeld.
Afdrukken daarentegen bieden vaak het voordeel dat er informatie aan toegevoegd is die nodig is om de foto's te kunnen beschrijven. Dat zal waarschijnlijk voor de archiefdienst belangrijk zijn, want dat is de grote moeilijkheid met fotocollecties. Vaak is niets vastgelegd, hoogstens iets genoteerd op het negatiefzakje.
Maar first things first, begin eens met een projectbeschrijving, waar heb je het over, verantwoordelijkheden, historisch belang, insitutioneel onderzoek, inzet mensen en middelen, mogelijke medefinanciering door derden, huidige staat, conversies, toegankelijk maken, selectiecriteria, bestandsformaten, wijze van digitalisering en werk al die punten uit. En ga dan eens beslissingen nemen.
-
-
@Yvonne,
Als we het over authenticiteit hebben is papier veel betrouwbaarder dan digitaal. Dat betekent echter niet dat we niet gaan digitaliseren ;-)
Wow: "begin eens met een projectbeschrijving, waar heb je het over, verantwoordelijkheden, historisch belang, insitutioneel onderzoek, inzet mensen en middelen, mogelijke medefinanciering door derden, huidige staat, conversies, toegankelijk maken, selectiecriteria, bestandsformaten, wijze van digitalisering en werk al die punten uit."
Waar moet De bedrijfsvoering van de organisatie de resources vandaan halen om dat te gaan doen? Ik vind dit erg kort door de bocht. Het hele fotonegatieven archief heeft mijns inziens geen enkel verantwoordingsbelang, maar enkel cultuur-historisch belang of zoals Ton zei: Handje glaasje gezichtje... Ik kan me niet herinneren dat ik me alleen druk moet maken om cultuur-historie bij DIV. Het is zaak dat het gemeente-archief uit de vernietigbare materialen datgene haalt dat eventueel cultuur-historisch belang wordt toegedicht.
Dat betekent natuurlijk niet dat DIV niet de verantwoordelijkheid heeft om dit fotonegatievenarchief in de semi-statische archieven op te nemen, daarin zijn we ketenpartners en hebben we gedeelde verantwoordelijkheden. Ik zeg zelf altijd dat de geschiedenis van morgen de bedrijfsvoering van vandaag is.
Ik vind echter wel, dat als wij er een gedeelde verantwoordelijkheid in hebben, we ook het werk zullen moeten delen. Dus: "een projectbeschrijving, waar heb je het over, verantwoordelijkheden, historisch belang, insitutioneel onderzoek, inzet mensen en middelen, mogelijke medefinanciering door derden, huidige staat, conversies, toegankelijk maken, selectiecriteria, bestandsformaten, wijze van digitalisering en werk al die punten uit."
Dat gaat DIV om de dooie dood niet alleen doen, of alleen betalen. Anders gooi ik het net zo lief in een doos, Plak jullie opmerkingen op het deksel en zet ik het op de stoep bij het streekarchief.
-
-
@Chris, maandag stelde ik reeds:
Als ik je verhaal lees zal jullie gemeentearchivaris aan de slag moeten. daar zit toch ook de expertise, niet bij DIV.
En als hij of zij dat niet wil doen moet duidelijk verantwoording af worden gelegd waarom niet. Als er nou voor een iets belangstelling is, dan is het wel voor beeldarchieven.
Maar je zult hoe dan ook om een dergelijk archief te gaan aanpakken een projectplan moeten gaan schrijven, of jij dat nou bent of de gemeentearchivaris, dat laatste lijkt het meest logische. Dan kan je pas de zaken gaan beoordelen waar er elke keer over gesproken wordt, bewaar je het negatief of de afdruk.
Ik begrijp de hele week niet waarom er niet wordt samengewerkt in deze ?
-
Permalink Antwoord van Chido Houbraken op
-
@Chris
Dit is niet onaardig bedoeld, maar als deze vragen serieus bij DIV Gouda leven, dan raad ik dringend een bijscholing aan. Vooral voor vraag 2.
-
-
Het is toch apart dat erg onaardige opmerkingen altijd vooraf worden gegaan "Dit is niet onaardig bedoeld"...
Deze vragen leven serieus bij Gouda (en waarschijnlijk op andere plekken ook). Deze vragen stel ik op persoonlijke titel om vervolgens met DIV te bespreken wat de te nemen acties zijn. Als het persoonlijk gaat worden, dan hou ik er mee op. Jullie horen wel wat ik er mee heb gedaan.
-
Permalink Antwoord van Aike van der Ploeg op
-
Toch heb ik steeds meer sterk de indruk dat de negatieven nooit bestemd zijn geweest om het domein van de fotograaf te verlaten. Immers, de fotograaf heeft negatieven en in geen enkel werkproces van de gemeente zie ik die negatieven terug op een andere plaats dan de fotograaf. De negatieven verlaten alleen het domein van de fotograaf op het moment dat deze met een ernstig ruimtegebrek wordt geconfronteerd en hij het jammer vindt de negatieven weg te gooien (p zich begrijp ik die emotie). Positieven, die zijn de dienst ingegaan als product van de fotograaf. Bovenstaand zie ik her en der bewijs terug komen voor mijn stelling dat de negatieven in feite kladaantekeningen zijn op basis waarvan de fotograaf stukken (foto's) heeft geproduceerd. Als ik lees dat de negatieven bewaard moeten blijven als originelen omdat met de afdrukken is gemanipuleerd denk ik: ja, die gemanipuleerde afdrukken zijn juist bedoeld geweest om als zodanig het werkproces in te gaan. Dát is de intentie van de fotograaf c.q. opdrachtgever op dát moment in dát werkproces geweest, dus dan is de afdruk het bedoelde originele document. Of die fotograaf c.q. opdrachtgever daarmee ethisch juist hebben gehandeld is een totaal andere discussie.
Negatieven aanmerken als archief omdat niet blijkt dat er afdrukken zijn gemaakt? Klaarblijkelijk was het in het gemeentelijk proces niet nodig een afdruk te maken dat ergens in het proces nodig was. Stukken die geen onderdeel uitmaken van een gemeentelijk proces zijn volgens mij geen archiefbescheiden.
Naar mijn mening hoeft dus de gemeentearchivaris deze negatieven niet over te nemen als archiefbescheiden. Of de gemeentearchivaris zou moeten besluiten deze negatieven op andere gronden te verwerven kan ik niet beoordelen. Ik neem echter aan dat de gemeentearchivaris gekeken heeft naar de esthetische, historische, culturele of welke andere waarde dan ook van de negatieven, die heeft afgezet tegen wat hij al in huis heeft en op die gronden heeft besloten dat deze negatieven niks toevoegen en dus het vele geld voor conservering, toegankelijk maken en beheer niet waard zijn.
-
-
@Chris
Da's jammer. Want ik ben heel serieus.
In eerste instantie dacht ik dat je ons zat te stangen. Voor mensen die van substitutie gehoord hebben, is je vraag over die foto-afdrukken een beetje vragen naar de bekende weg. Later realiseerde ik me dat je/jullie waarschijnlijk echt niet weet/weten hoe het zit. Als ik dat combineer met je opmerkingen in je eerdere reacties over wat archief is, dan vermoed ik dat bijscholing een hoop kan verhelderen. Immers, zowel de vraag wat archief is, als de digitalisering / vervanging zullen steeds ingewikkelder worden voor DIV. Kijk maar naar het gebruik van basisregistraties, het oprukken van de social media in het primaire bedrijfsproces en daarnaast (voor gemeenten) de hele GEMMA-ontwikkeling, digitale dienstverlening en het digitaal-is-leidend-principe.
Dat kan je als beledigend zien of als een advies. En als je het eerste vindt: your loss.
@Aike
Ik heb het idee dat je je antwoord sterk laat inspireren door de vraag of het uiteindelijk cultuurhistorische waarde heeft. Maar wat vind je van mijn argument dat het negatievenarchief ook nog een rol kan spelen binnen de andere twee functies van archief (geheugen/hergebruik en bewijskracht)? Waarom kan een niet-afgedrukt negatief in een later stadium niet alsnog gebruikt worden? Ter vergelijking: waarom bewaren we al die bouwvergunningen na verlening, oplevering en bezwaartermijnen? Niet alleen vanwege cultuurhistorische functie, maar ook als geheugensteun voor het primair proces bij een volgende aanvraag én voor hergebruik door de burger. Of misschien een nog beter voorbeeld, om in de bouwkundige hoek te blijven: wat doe je met de calques?
Dat de negatieven in de praktijk alleen bij de fotograaf berusten, heeft wellicht meer te maken met de specifieke functie en beheeromstandigheden, dan met een mogelijke klad-status.
Ruimtegebrek vind ik geen echt archivistisch argument. Het overgrote deel van het vernietigingsbeleid is gebaseerd op het voorkómen van ruimtegebrek ('na vervallen belang' heet dat dan), ook van archiefstukken die wél bestemd waren om het domein te verlaten.
Of een streekarchief het wil opnemen, is inderdaad afhankelijk van de vraag of het cultuurhistorische waarde heeft. Ik vraag me echter af of het ontwikkelingsstadium altijd doorslaggevend is voor de cultuurhistorische waarde.
Samenvattend: het is archief, maar we weten nog niet welke archivistische functie(s) het kan hebben?
Partner(s)
Sponsor(s)
Direct naar...
© 2024 Gemaakt door Marco Klerks.
Verzorgd door
