NETWERK VOOR DE INNOVATIEVE INFORMATIEWERKER
Deze week had ik hem weer; de immer-terugkerende discussie over of Zaakgericht Werken ook geschikt is voor het proces Beleidsvorming. De beleidsmedewerker, die zojuist kennis gemaakt had met het nieuwe zaaksysteem, zei: "Moet ik hier ook mee gaan werken? Ik vind het nogal een gedoe met registraties, versies, enzovoorts. Nu heb ik alles op mijn harde schijf staan en dat werkt prima!"
Bij mij gaan dan gelijk de nekharen overeind staan. De beleidsmedewerker heeft echter wel een punt. De harde schijf is gewoon heel gebruiksvriendelijk. Je kunt de mappenstructuur helemaal naar je eigen wensen inrichten. Je kunt documenten beveiligen (met wachtwoord o.i.d.). Je kunt tussentijdse concepten voor jezelf houden; als je de bijdrage van iemand anders wilt, mail je het document even. Et cetera.
Waarom zou een beleidsmedewerker met het zaaksysteem moeten werken?
Ik roep alvast:
Tags:
Zojuist heb ik zelf de volgende argumenten in een interne presentatie gezet:
De verwoording en focus is uiteraard aangepast op de beoogde doelgroep en wat daar leeft.
Later zal ik nog op Ivo's reactie reageren.
@Ivo Ook in 's-Hertogenbosch gaan wij kijken naar collaboration-oplossingen zoals Sharepoint o.i.d. Op dit moment heeft men echter ook geen collaboration-omgeving, maar kan men toch beleid vormen en projecten uitvoeren. Een collaboration-omgeving is dus niet cruciaal, maar zou zeker voordelen opleveren.
Het zaaksysteem zal echter eerder gerealiseerd worden dan de collaboration-omgeving. Het zaaksysteem biedt ook op z'n minst een aantal functionaliteiten die van pas kan komen bij deze processen, ook al zou een collaboration-omgeving nóg beter zijn. Beleids- en projectmedewerkers hoeven niet te wachten op de collaboration-oplossing voordat zij hun processen kunnen verbeteren. Zij kunnen ook al baat halen uit het zaaksysteem. Ik denk overigens dat sowieso niet alle beleidsvorming en alle projecten dermate complex zijn, dat een collaboration-omgeving bijzonder veel meerwaarde biedt boven het "standaard" zaaksysteem.
Laten we daarom kijken naar wat het zaakgericht werken en het zaaksysteem wél kunnen bieden in plaats van wat ze níet kunnen bieden.
Op dit moment werken beleidsmedewerkers vooral met de harde schijf. Dit kan een gemeenschappelijke schijf of een persoonlijke schijf zijn. Soms ligt er nog een mapje met knipsels en printjes in het persoonlijke kluisje of de rugzak. Pas als het beleid klaar is, wordt het uitgeprint, vastgesteld en (als het goed is) gearchiveerd, eventueel met nog wat andere stukken en printjes. Ik geloof oprecht dat het zaaksysteem verbetering kan bieden in deze werkwijze. Zie met name mijn vorige reactie.
Hallo Marco,
hoe herkenbaar. In een vergelijkbaar gesprek dat ik met een beleidsvormende afdeling had, kwam naar voren dat er een tegengestelde beweging is tussen de noodzaak die de betreffende ambtenaren voelen om 'op mijn eigen manier' en 'zonder het gedoe van die systemen' beleid te vormen en aan de andere kant de behoefte om wel 'op een eenduidige manier te werken' en 'actuele informatie voor mijn collega's en manager beschikbaar te hebben'. vrijheid versus structuur dus en dat valt met een lijst argumenten maar deels te tackelen.
Je lijst met argumenten is volgens mij wel zo'n beetje volledig. Misschien dat bij 'samenwerken' nog bijdragen aan een meer uniforme werkwijze nog toegevoegd kan worden. Met als nadere toelichting een efficiënte manier van werken, leren van elkaar, transparantie in de wijze waarop beleid tot stand komt. Dit is een indirect gevolg van het werken met een zaaksysteem, maar centraal in de methodiek van zaakgericht werken waarin standaardisatie van dienstverleningsprocessen het uitgangspunt is.
In hoeverre beleidsvormende processen zich laten standaardiseren is een vraag die je goed kan uitwerken met de beleidsmedewerkers. De tweedeling structuur-vrijheid zal je daarbij zeker in de antwoorden herkennen.
Groet, Frieke
@ Marco: bedankt voor je reply, goede discussie zo. Ik begrijp heel goed wat je zegt over knipsels, archiveren, en kijken naar kansen in plaats van bedreigingen. Is herkenbaar. Ik wil graag een ervaring met je delen, misschien heb je er iets aan. Ik heb afgelopen jaar een zaaksysteem mogen helpen implementeren in gemeente Veghel. De aanpak was zoals die van jou: het oude DMS gaat eruit, iedereen krijgt een zaaksysteem. Later komt er een collaborationsuite bij.
We accepteerden dat we met deze aanpak mensen frustreerden die niet in processen werkten (beheerders van de openbare ruimte, beleidsmakers, etc.). Want deze aanpak was het meest overzichtelijk=beheersbaar voor de informatie- en ict-specialisten die het project trokken. Concreter gezegd: we dachten dat de tijdelijke chaos die zou ontstaan door verschillende, naast elkaar bestaande DMS'en (etc.) erger zou zijn dan de frustratie onder niet-proces werkers.
Ik zou het nu anders doen: namelijk het gebruikersbelang voorop stellen en de tijdelijke "pijn" van niet automatisch uitgewisselde documenten oplossen met tijdelijk extra (centraal) handwerk. Dat handwerk doet pijn (kost geld, waar haal je de mensen vandaan?), maar doet minder pijn dan het verliezen van draagvlak onder medewerkers. Dat moet je namelijk weer terugwinnen door lange verandertrajecten. Deze aanpak is wat moeilijker te verkopen aan het management (handwerk = concrete kosten, verandertrajecten = vage kosten), maar het is volgens mij wel de beste. Het gaat namelijk om het principe dat de business/manier van werken leidend moet zijn en niet informatie- en ICT-management. En dus zou ik de pijn zoveel mogelijk in de ondersteuning, en zo weinig mogelijk in de business leggen. Wat jij?
Marco,
Mijn reactie bleef even uit, maar hier dan toch. Als eerste moet het van mijn hart dan ik het helemaal niet eens ben met de stelling van Ivo "Er zou dus voor elk type medewerker (niet: elke medewerker) een eigen systeem moeten komen.". Het lijkt wel of we de problematiek van 25 jaar ICT nog even met zijn allen gaan herhalen en eilandjesproblematiek (van ICT naar functioneel naar organisatorisch) dunnetjes gaan overdoen. Lekker veel koppelen, veel geld verstoken aan beheer en onderhoud en de afhankelijkheid van leveranciers die 'uurtje factuurtje' alles opknappen vergroten!? Liever niet!
En nu inhoudelijk: Iedereen binnen de overheid werkt aan een proces, van de aanvraag van een paspoort tot het schrijven van beleid. Elk proces begint en elk proces eindigt en hiermee is het in principe geschikt voor zaakgericht werken. De uitdaging is om de mate van inrichting per proces goed in te schatten. Bij het ontwikkelen van beleid kan dat heel globaal zijn en enkel 'start' - 'onwikkeling' - 'einde'. Dat is prima! Beperkt de (extra) werkzaamheden en maak duidelijk dat er een algemeen belang is.
De kracht zit namelijk ook in de uniformiteit, de kostenbesparing op technisch en functioneel beheer en opleidingen, het centraal zicht hebben op je informatiehuishouding en het voorkomen van afhankelijkheid van je medewerker bij ziekte (of in Rotterdam als ze "onder de tram komen").
Sluit dit dan altijd 100% aan bij je medewerkers? Nee, waarschijnlijk niet. Dus roeien met de riemen die je hebt en de afweging maken of het ongemak van je medewerker opweegt tegen het organisatorisch belang (financieel en strategisch). Informatiemanagement is een asset, en bij de overheid ook nog gewoon deels een verplichting.
Geloof mij, het urenregistratiesysteem is een ramp bij KBenP, maar de financiële administratie is er heel blij mee. Voor discussie is geen ruimte. De registratie is ons inkomen, zonder inkomen geen baan, dus je doet het er maar mee. Nu is deze 'verzakeling' wellicht een stap te ver voor de overheid, maar een beetje kan geen kwaad. 70% is overtuigen, 30 is dwingen.
@Sven, ik ben het geheel met je eens, je zult een strategie moeten kiezen die een mix is van verleiden en plicht. Dat zal vooral bij de implementatie van de werkprocessen veel kruim kosten, maar uiteindelijk winst opleveren. De informatiemedewerker kan dat niet alleen (bottom-up), er zal ook veel top-down moeten komen.
Bij gemeenten heeft de gemeentesecretaris een wezenlijke rol bij het veranderingstraject.
Je stelligheid "beleid maken is geen procesmatige bezigheid, sorry Sven :-)" verbaast mij Ivo. Wellicht dat jij een beleidsproces ander ziet, maar het maken van beleid begint en eindigt. Er is een doorlooptijd, een verantwoordelijke, een klant. Je moet verplichte stappen doorlopen alvorens je beleidsstuk definitief is. Ik zie toch echt veel overeenkomsten met een proces/zaak.
En als je echt zo graag onder architectuur wilt werken, spreek dan over zaakfunctionaliteit, documentmanagementfunctionaliteit en collaboratiefunctionaliteit. Het bijzondere is dan dat je zal zien dat dit soms best allemaal in een zaakSYSTEEM kan zitten. En zoals ik al eerder probeerde aan te geven. Er speelt meer bij een dergelijke keuze dan het vinden van het perfecte functionaliteit voor elke type medewerkers en/of proces.
Ivo van Onna zei:
Nog even een korte toelichting op mijn betoog n.a.v. Svens reactie: het gaat mij om werken onder architectuur. Dat betekent automatisch generieke voorzieningen (bijv. DMS), maar wel aan de achterkant. En specifieke voorzieningen aan de voorkant, namelijk specifiek per type medewerker, niet per medewerker. Dus geen wirwar van toepassingen, maar een architectuur: daardoor hoeven er ook niet teveel koppelingen en dubbelingen te bestaan. Specifiek vind ik in dit kader (gemeenten) een zaaksysteem voor proceswerkers (beleid maken is geen procesmatige bezigheid, sorry Sven :-), en een collaboration platform voor ongestructureerde werkers.
© 2024 Gemaakt door Marco Klerks. Verzorgd door