BREED - over de grenzen van informatie
NETWERK VOOR DE INNOVATIEVE INFORMATIEWERKER
Openbaarheid tenzij
Gisteren vond het regionaal DIV-overleg plaats van het Regionaal Archief Tilburg. Naast hybride archivering stond het onderwerp social media en DIV op de agenda. Aan het eind van de presentatie door Bob Coret van de Digital Groep ontspon zich een interessante discussie.
Moet alle informatie openbaar zijn, tenzij en wat verstaan we onder het begrip openbaarheid ?
De Archiefwet is in principe een openbaarheidwet. Na twintig jaar moet alle overheidsinformatie openbaar zijn. Daarom is er in opgenomen dat de archieven van de overheid na twintig jaar moeten zijn overgebracht naar een openbare archiefbewaarplaats. Voor burgers en bedrijven die overheidsinformatie willen kunnen een beroep doen op de Wet Openbaarheid van Bestuur. Deze geeft recht op informatie mits bijvoorbeeld de belangen van de Staat niet worden geschaad.
Beide wetten hadden moeten worden geïntegreerd, maar de Algemene Wet op Overheidsinformatie die dat zou regelen is in december 2009 niet verder gekomen dan de Ministerraad. De grens van twintig, met de oude wet voor 1995 nog vijftig, is discutabel zeker nu gedacht wordt om digitale overheidsinformatie na 3 á 4 jaar al duurzaam te gaan beheren.
De discussie gisteren richtte zich over de toegang door ambtenaren. Is alle geproduceerde informatie openbaar voor iedere werknemer of moeten daar restricties op worden gesteld. Binnen de overheid zelf wordt meer en meer aangestuurd op interne gedragslijnen zoals de ambtseed.
Een algemeen gevoelen was dat alle informatie toegankelijk moet zijn voor alle ambtenaren binnen het apparaat . Uitzonderingen is die informatie die in het kader van de Wet Bescherming Persoonsgegevens niet aan ieder ter beschikking kan worden gesteld, zoals gegevens over personeelsleden, cliënten van SOZA en de leerplicht. Nu verschillen de werkprocessen van gemeenten niet echt van die van anderen.
Overigens hoort vaak de beslissing van het ter beschikking stellen van informatie opgevraagd door externen op grond van de WOB tot het domein van de juristen bij een gemeente. Bij overgebrachte archieven is dit verschil er niet, de archivaris heeft hier de eindverantwoordelijkheid. de algemeen rijksarchivaris wil in de laatste voorstellen met betrekking tot de Archiefwet ook de rol nemen voor archieven van decentrale rijksdiensten.
Zou het geen goed idee zijn om hier richtlijnen landelijk te bedenken, die een handvat kunnen bieden ?
Berichten in deze discussie
-
Permalink Antwoord van Jinne Stienstra op
-
Het zou mooi zijn om dit te integreren in de Baseline die KING nu gaat actualiseren. Integratie (voor zover hier nog geen sprake van is) in RODIN zou ook mooi zijn. Nog beter: integratie van RODIN in de Baseline of andersom inclusief "Openbaar tenzij" zou het ideaalplaatje wellicht kunnen zijn.
-
Permalink Antwoord van Yvonne Welings op
-
Dag Jinne, Je neemt me de woorden uit de mond, dit zou prima in de baseline passen.
-
Permalink Antwoord van Alexandra Jacobs op
-
Hoi,
als niet archivaris weet ik minder van de wetgeving, maar ik denk dat het begrip goed meegenomen kan worden in RODIN en baseline.....maar dat je daar niet elke situatie in kan beschrijven, meer een soort handvaten van punten waarbij je stil kan staan.
Informatie kan in de ene fase (een aanbestedingstraject in de eerste fase bijv.) sterk vertrouwelijk zijn, waarna het na de gunning van een project openbaar of beperkt openbaar kan worden.
In al die fasen is het mogelijk dat de informatie in een systeem is opgeslagen waar in principe iedereen (alle eigen ambtenaren, alle gmeentelijke ambtenaren, alle ambtenaren van nederland, alle nederlanders: het is maar net waar de grens komt te liggen) gebruik van maakt.
Daar moet dus expliciet een keus gemaakt worden voor de openbaarheid van die betreffende informatie en later ook of die initiële keus in een volgende fase misschien aangepast dient te worden, losstaand van de officiele termijn uit de archiefwet of een openbaarheidsstreven van de betreffende organisatie.
-
-
@Alexandra, De nuance die je aanbrengt is juist, ik heb voor een handvat gepleit niet voor een handleiding. Ik bemerk vaak dat het begrip openbaarheid zelf al voor verwarring zorgt. Openbaarheid van informatie binnen het ambtelijk apparaat is geen openbaarheid, maar toegankelijkheid. Openbaarheid heeft echt te maken met openbaarmaking.
-
-
Gemeente nu bericht dat de uitvoering van de Wet Openbaarheid van Bestuur veel onvrede oplevert bij journalisten, zie deze link.
-
Permalink Antwoord van jack karelse op
-
@Alexandra, je hoeft geen archivaris te zijn om de wetgeving op het vakgebied een beetje te kennen. Dat kan zelfs heel plezierig zijn. Er is allerhande kritiek mogelijk op de Archiefwet, maar hij biedt ook vele mogelijkheden en geeft een goed kader voor het dagelijks werk.
Ik vind het nog steeds jammer dat het voorstel voor een Algemene wet Overheidsinformatie het niet heeft gehaald. De WOB is lastig voor journalisten, burgers en ook voor overheden zelf. Als er een verzoek om informatie komt heeft iedereen hete r maar druk mee, incl. juristen binnen de overheidsorganisatie. Het kost allemaal een klap geld en dat is lang niet in alle gevallen nodig.
In een van de scandinavische landen is overheidsinformatie openbaar, tenzij....
Er is weinig reden waarom dit in Nederland niet zou kunnen en het is wellicht een leuke uitdaging voor een overheid om hier eens mee aan de slag te gaan. Immers: processen zijn in kaart gebracht, de bijbehorende documenten zijn bekend. Het is niet eens zo'n grote stap om vast te stellen of betreffende documenten beschikbaar zouden worden gesteld als er een WOB-verzoek zou komen.
Ik denk dat heel veel informatie (in de vorm van die betreffende documenten) probleemloos gepubliceerd zou kunnen worden, zonder omslachtige procedures. Deze argumentatie is ook op Gemeente.nu en op diverse andere plaatsen te vinden.
Waarom moelijk doen als het makkelijk kan?
-
-
@ Yvonne is er ook nog iets over sociale media gezegd, eigenlijk?
-
-
@Jack,
Doelgroep van het regio-overleg zijn de DIV-medewerkers van 12 gemeenten en politie. Daar wordt informeel gesproken en uitgewisseld, bijvoorbeeld over de stand van zaken van het zaakgericht werken. Dan wordt er altijd een of twee thema’s behandeld, nu dus social media en DIV. Daar is op BREED al het nodige over gezegd. Ik was blij met het aanbod van Digital Display om een presentatie te verzorgen, Bob Coret weet waar hij over praat en weet ook toehoorders te prikkelen tot interactiviteit. Ik vind niet netjes om zonder zijn toestemming de presentatie op BREED te plaatsen.
Net als bij het zaakgericht werken, de ene gemeente staat social media in de kinderschoenen en de bij de andere gemeente gaan de ontwikkelingen verder. Zo ook de houding van DIV-medewerkers in deze, de ene wil er heel actief mee aan de gang en voor de ander is een ver van bed show.
Wat concreter, DIV-medewerkers van de gemeente Tilburg hebben de cursus 23 archiefdingen gevolgd. De cursus sluit niet echt aan bij DIV, maar geeft wel soort bewustwording. Ik merk vaak bij jonge DIVers dat de bewustwording en interesse er al van nature is. De discussie kwam goed op gang, hoe registreer je fotomeldingen op I-phone van losliggende stoeptegels. Bezuinigingen, de gemeente Tilburg gaat rigoureus bezuinigen en vraagt aan de burger hoe en zet Twitter in. Volgt dan enige registratie ? De gedragslijn van de gemeente Tilburg voor social media heb ik nog niet zo lang gelden op BREED geplaatst en daar had een ieder interesse in. Vaak zijn het de bestuurders die dit middel inzetten.
Dan kom ik op mijn punt, wat ik ook bij e-mail zie. E-mail, social media wordt vaak bij een communicatiemedewerker belegd, zonder dat daar het bewustzijn is dat er wellicht een formeel proces aan is gekoppeld. Als Twitter de start is van een zaak, wat dan. E-mailregistratie loopt nog niet goed....
De overheid verandert snel door de digitale wereld, maar het lijkt dat we wat de rijksoverheid betreft (patiëntendossier, vingerafdrukken) voortdurend pas op de plaats maken. Dat leidt niet tot oplossingen in deze. Een trial en error proces leidt wellicht tot fouten, maar dan wordt er wel geleerd.
Om tot de discussie terug te komen met openbaarheid baart me de houding van Donner in relatie tot de WOB wel tot zorgen. Toegang tot overheidsinformatie moet een recht van de burger zijn en behoort niet tot een extra dienstverleningspakket. En DIV heeft daar een rol in…
-
Permalink Antwoord van Bas de Groot op
-
Mag ik in deze nogmaals (ik doe het vaker, sorry ;-) een lans breken voor Open Data? en een link aanprijzen? http://www.opendatanederland.nl/
en een tweetal filmpjes die mij over de streep getrokken hebben mbt de openbaarheid en het actief openbaar maken van overheidsinformatie:
http://www.ted.com/talks/tim_berners_lee_on_the_next_web.html
http://www.ted.com/talks/lang/dut/tim_berners_lee_the_year_open_dat...
Let wel, dat houdt niet in dat we als overheid automatisch al onze documenten op internet moeten zetten, maar wel dat we, veel meer dan nu, ruimhartig inzicht zouden moeten geven in wat we doen.
Misschien worden daar in sommige gevallen mensen door geschaad. Maar nu worden mensen ook geschaad door een overheid die in sommige gevallen te veel informatie uit de openbaarheid houdt. Of te veel tijd moet steken in het achteraf beoordelen of het politiek of ambtelijk misschien wel of niet wenselijk is om bepaalde stukjes informatie over een bepaalde tijd wel of niet vrij te geven. We zijn eigenlijk dan weer bezig met waarderen, net zoals we met het opstellen van een selectiedocument doen, maar dan op micro-niveau. En dat vreet tijd, die vaak niet nodig is en beter gebruikt zou kunnen worden (o.a. door tijd in selectie vooraf te steken).
Kan iemand mijn warrige verhaal nog volgen? ;-)
-
-
Voor de presentatie van bob Coret, zie deze link.
-
-
Wikileaks in Amsterdam, zie deze link.
Partner(s)
Sponsor(s)
Direct naar...
© 2024 Gemaakt door Marco Klerks.
Verzorgd door
