Opmerking

Reactie van Cees de Groot op 18 Januari 2016 op 10.45

@Coret,

De toelichting onderschrijft inderdaad mijn idee dat de WHO niet bedoelt is voor archieven.

De Archiefwet is aangepast aan de Europese Richtlijn. Dit terwijl veel vakgenoten de WHO gebruiken om hun beleid (tarieven) op aan te passen. We moeten als archiefdiensten kijken naar de Europese Richtlijn én de uitvoering daarvan in aangepaste archiefwet.

Ik open hier een nieuw blog voor. Eens kijken wat de vakgenoten er van vinden.

Reactie van Bob Coret op 15 Januari 2016 op 16.06

@Cees,

Dit zegt de Memorie van toelichting over artikel 2B:

In het eerste lid wordt voor het begrip hergebruik verwezen naar de wijzigingsrichtlijn. De reikwijdte van de richtlijn is uitgebreid naar archieven, bibliotheken en musea. Kern van de wijzigingsrichtlijn is dat deze uitgaat van de verplichting tot het beschikbaar stellen van openbare overheidsinformatie voor hergebruik. Door middel van hergebruik kan het economische potentieel van gegevens die in het bezit zijn van de overheid worden vrijgemaakt, waardoor andere partijen met deze gegevens allerlei nuttige toepassingen kunnen ontwikkelen. Hergebruik zoals bedoeld in de richtlijn komt overeen met het gebruik van archiefbescheiden in de zin van de Aw. Voor archieven voldoet de Aw al aan het grootste deel van de verplichtingen rond hergebruik in de gewijzigde richtlijn. Daarom is het niet nodig om voor archieven een en ander in de Wet hergebruik van overheidsinformatie te regelen, maar kan worden volstaan met enkele kleine aanpassingen in de Aw. Omdat slechts enkele bepalingen van de Wet hergebruik van overheidsinformatie van overeenkomstige toepassing zijn op archieven, wordt in het tweede lid vastgelegd dat deze wet in zijn geheel niet van toepassing is op archieven.

Eerdere versie van de Hergebruik wet bevatte ook de archieven, maar men de archieven niet willen "opzadelen" met 2 wetten, te meer daar een en ander al goed in de archiefwet zat en met enkele aanpassingen voldeed. De eerdere genoemde Memorie van toelichting zegt hierover:

De Archiefwet 1995 (hierna Aw) kent een dekkend systeem voor de zorg en het beheer van alle blijvend te bewaren archiefbescheiden van de overheid in archiefbewaarplaatsen. Archiefinstellingen, die geen archiefbewaarplaats zijn in de zin van artikel 1, onderdeel f, van de Aw, beheren geen overheidsinformatie. Voor archieven voldoet de Aw al aan het grootste deel van de verplichtingen inzake hergebruik in de gewijzigde richtlijn. Daarom is het niet nodig om voor archieven een en ander in een de Wet hergebruik van overheidsinformatie te regelen, maar kan worden volstaan met enkele kleine aanpassingen in de Aw. Hier wordt in het artikelsgewijze deel van deze toelichting nader op in gegaan. Andere aspecten die voor hergebruik relevant zijn, maar in de Aw reeds voldoende zijn geregeld worden hieronder toegelicht.

Artikel 12 van de Aw verplicht de zorgdrager de archiefbescheiden die op grond van een selectielijst als te bewaren zijn aangewezen na twintig jaar over te brengen naar een archiefbewaarplaats in de zin van de Aw. Met zorgdrager wordt gedoeld op de overheidsorganen, waaronder de archiefbescheiden berusten. In de wijzigingsrichtlijn wordt gesproken over «overheidsinformatie in het bezit van archieven» (overweging 15), dan wel van «culturele hulpbronnen» (overweging 16). Dit is wat in de Nederlandse context moet worden verstaan onder archiefbescheiden als bedoeld in de Aw. Uit de artikelen 15, 16 en 17 van de Aw blijkt welke archiefbescheiden die in een archiefbewaarplaats berusten openbaar zijn. Ieder is, behoudens de beperkingen die voortvloeien uit het in die artikelen bepaalde, bevoegd die archiefbescheiden kosteloos te raadplegen en daarvan of daaruit afbeeldingen, afschriften, uittreksels en bewerkingen te maken of op zijn kosten te doen maken.

De Aw kent geen bepalingen die het mogelijk maken een exclusief recht te verlenen voor hergebruik. Artikel 14 Aw staat daar ook aan in de weg vanwege de bevoegdheid van een ieder tot raadpleging en gebruik. Dit betekent dat voor archieven geen gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheid om exclusiviteitsregelingen voor de digitalisering van culturele collecties toe te staan.

Op grond van artikel 17 Aw worden archiefbescheiden voor raadpleging en gebruik aan de verzoeker beschikbaar gesteld, met inachtneming van de aan de openbaarheid gestelde beperkingen. Op grond van die beperkingen kan aan een verzoeker raadpleging en gebruik worden geweigerd.

Raadpleging kan ook worden geweigerd als de toestand van de archiefbescheiden zich daartegen verzet of als zij niet veilig aan de verzoeker kunnen worden toevertrouwd (artikel 17, tweede lid Aw). In het eerste geval gaat het om de materiële staat van de archiefbescheiden. Vrijwel altijd wordt in die gevallen een – al dan niet digitale- reproductie ter beschikking gesteld. Een gehele of gedeeltelijke weigering van raadpleging en gebruik is een besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht, waartegen bezwaar en beroep kan worden aangetekend. Daarmee voldoet de Aw aan de wijzigingsrichtlijn als het gaat om de rechtsmiddelen.

Voor de duidelijkheid en volledigheid wordt in deze toelichting steeds gesproken over musea, bibliotheken en archieven, omdat de uitbreiding van de reikwijdte en het toepasselijke bijzondere regime voor alle drie de instellingen geldt. In de bepalingen in dit wetsvoorstel is slechts sprake van musea en bibliotheken en ook alleen deze twee instellingen worden hierin gedefinieerd. Waar het de archieven betreft wordt dit in de Aw geregeld.

Reactie van Cees de Groot op 15 Januari 2016 op 15.56

Bob,

ja dat is het leuke met wetteksten. De stukken zijn openbaar tenzij  zegt de archiefwet. Is het nieuwe artikel 2b alleen maar bedoeld om deze beperking te bevestigen. Of gaat de wetgever ervanuit dat de  WHO voor archiefbescheiden niet van toepassing is omdat de archiefwet de openbaarheid al heeft geregeld. Waarbij de wetgever de archiefdiensten niet wil belasten met een overbodige nieuwe wet?

Ik verbaas mij er toch al over dat in de WHO wel bibliotheken en musea worden genoemd maar geen archiefdiensten. Het lijkt als of de wetgever de archiefdiensten is vergeten? Maar als de WHO volgens de wetgever niet voor archiefdiensten geld dan zijn die niet vergeten maar bewust niet genoemd.

Ben daarom erg benieuwd naar de rechtszaak die bij Amsterdam loopt.

Reactie van Bob Coret op 15 Januari 2016 op 15.06

@Cees

Bij lid 2 van artikel 2b van Archiefwet 1995 hoort ook een lid 1 die in deze context van groot belang is. Wat men hier volgens mij dus zegt dat als materiaal openbaar is volgens de archiefwet en het gebruikt mag worden, mag het dus ook hergebruikt worden. Is het (nog) niet openbaar, dan niet.

Of zie ik dat verkeerd?

Artikel 2b. Hergebruik

1. Onder gebruik in de zin van de artikelen 14 en 17 van deze wet wordt ook het hergebruik verstaan in de zin van Richtlijn 2003/98/EG van het Europees parlement en de Raad van 17 november 2003 inzake het hergebruik van overheidsinformatie (PbEG 2003 L 345).
2. De Wet hergebruik van overheidsinformatie is niet van toepassing op het ter beschikking stellen van naar een archiefbewaarplaats overgebrachte archiefbescheiden voor gebruik, tenzij bij deze wet anders is bepaald.

Artikel 14

De archiefbescheiden die in een archiefbewaarplaats berusten zijn, behoudens het bepaalde in de artikelen 15, 16 en 17, openbaar. Ieder is, behoudens de beperkingen die voortvloeien uit het in die artikelen bepaalde, bevoegd die archiefbescheiden kosteloos te raadplegen en daarvan of daaruit afbeeldingen, afschriften, uittreksels en bewerkingen te maken of op zijn kosten te doen maken.

Artikel 17

• 1.De beheerder van een archiefbewaarplaats stelt de daar berustende archiefbescheiden aan de verzoeker ter raadpleging of gebruik beschikbaar met inachtneming van de aan de openbaarheid gestelde beperkingen en overeenkomstig de artikelen 5 en 6 van de Wet hergebruik van overheidsinformatie.
• 2.De beheerder is bevoegd een verzoek tot raadpleging of gebruik van archiefbescheiden af te wijzen, indien naar zijn oordeel de toestand van de archiefbescheiden zich daartegen verzet of deze aan de verzoeker niet veilig kunnen worden toevertrouwd.
• 3.Een gehele of gedeeltelijke afwijzing van een schriftelijk verzoek tot raadpleging of gebruik vindt schriftelijk plaats. In geval van een mondeling verzoek vindt een afwijzing schriftelijk plaats, indien de verzoeker daarom vraagt. De verzoeker wordt op deze mogelijkheid gewezen.
• 4.Indien de aard of de mate van raadpleging of gebruik van archiefbescheiden een ernstige bedreiging vormt voor hun toestand, is de beheerder bevoegd te bepalen dat in de plaats van die archiefbescheiden reprodukties, niet zijnde archiefbescheiden als bedoeld in artikel 1, onder c 4°, ter beschikking worden gesteld.

Reactie van Cees de Groot op 15 Januari 2016 op 14.51

Dat vind ik nu grappig.

Hoe moet je zo'n nieuwe WHO nu uitleggen en toepassen? De wet WHO heeft ook de Archiefwet veranderd. Even nakijken wat staat daar onder het nieuwe artikel lid2b-2

"

Artikel 2b. Hergebruik

• 2. De Wet hergebruik van overheidsinformatie is niet van toepassing op het ter beschikking stellen van naar een archiefbewaarplaats overgebrachte archiefbescheiden voor gebruik, tenzij bij deze wet anders is bepaald."

Heeft iedereen hier nu overheen gelezen of snap ik niet wat hier staat?

Reactie van Anje van der Lek op 14 Januari 2016 op 14.39

@Cees, misschien heb je wat aan het document dat ik bij deze blogpost heb gevoegd: http://www.breednetwerk.nl/profiles/blogs/de-wet-hergebruik-overhei... . Daar staat een samenvatting in van de formele implicaties van WHO en wijzigingen AW, en ook een korte toelichting op wat wij als knelpunten ervaren. Overigens zijn wij ook los van concrete verzoeken bezig met het ter beschikking stellen van Open Data. Door de komst van WHO is dat in een stroomversnelling gekomen, met het idee: als iemand er om vraagt, moet je het toch ter beschikking stellen, dus waarom niet meteen". Mijn collega Mark heeft onze ervaringen tot nu toe op ARchief2.0 gezet: http://www.archief20.org/profiles/blogs/ervaringen-met-open-data

Reactie van Yvonne Welings op 14 Januari 2016 op 14.35

Cees, Anje, op sommige inventarissen zoals het Zwart Front bij het BHIC berusten ook openbaarheidsbeeprkingen.

Reactie van Cees de Groot op 14 Januari 2016 op 14.29

Anja, als we formeel benaderd worden. Dan willen we formeel antwoorden. Verder is er een nieuwe wet en waar legt die de grenzen? Vandaar dat een formeel verzoek een goede aanleiding isom te kijken waar de nieuwe grenzen liggen. Wat zijn de marginale kosten? Moeten we elke vraag voor onder de kostprijs afhandelen? Binnen de overheid en de archiefwereld wordt daar over nagedacht. Bibliotheken mogen al meer vragen. Het is hun bestaansrecht zegt de wet. Archiefdiensten hoopten met scanning on demand geld binnen te halen om nog meer digitaal te maken. Er mee stoppen door geld gebrek is niet in het belang van de vragensteller. Ik vind het wel de moeite om te kijken waar nu de grenzen liggen. Ook uit het algemene publieke belang die gebaat zijn met meer openbare digitale informatie. Tenslotte: Niets is gratis, zelfs Google niet. Alleen hoeft het publiek Google niet in geld te betalen. Dat betalen de reclamemakers. Hmm reclame op onze website. Volgens sommigen collega's vloeken in de kerk. :)

Reactie van Anje van der Lek op 14 Januari 2016 op 14.11

Indexen en inventarissen als archief van het archief dat pas "na 20 jaar openbaar wordt"? Dat lijkt me echt een verkeerde interpretatie. Ik denk dat  "het principe dat metagegevens onlosmakelijk horen bij / deel uitmaken van de archiefbescheiden" eerder van toepassing is.

Maar ongeacht daarvan: hoe je het ook wendt of keert, het gaat om overheidsinformatie. Die je dus, als er geen gronden zijn om deze in openbaarheid te beperken en geen rechten van derden op rusten, Conform WHO of Archiefwet voor hergebruik te beschikking moet stellen. Daar mag je dan niet meer geld voor vragen dan de marginale kosten die je voor het voorliggende verzoek moet maken.

En als je toch ruimhartig bent in het verstrekken van informatie, waarom zou je dan tijd steken in het formeel bekijken van het verzoek?

Reactie van Cees de Groot op 14 Januari 2016 op 8.30

Ingmar,

jouw gedachte gang had ik ook al gevolgd. Je zou inventarissen en indexen ook als archief van de Archiefdienst kunnen beschouwen. Wij zijn erg ruimhartig in het verstrekken van onze informatie. Alleen als iemand zich beroept op de wet dan kijken we daar formeel naar. Los van het feit of we de informatie al als dienstverlening hadden verstrekt. Als inventarissen en indexen onder de archiefwet vallen dan hebben we nog steeds een uitvlucht. Ze worden namelijk pas na 20 jaar openbaar. Niet dat we van plan zijn het toe te passen. Veel van onze inventarissen staan als pdf op internet of zijn opvraagbaar. Maar dat als service aan de gebruiker en niet onder bedreiging met wetsartikelen.

• ‹ Vorige
• 1
• 2
• Volgende ›
• Pagina