GESCHREVEN OP woensdag, 4 mei, 2016 - 11:25 Blog VNG magazine

Larissa Zegveld, directeur van KING

Er gebeurt ontzettend veel binnen gemeenten, zo werd duidelijk op het congres Overheid 360°. Dat er zoveel energie vrijkomt voor innovatie vind ik heel mooi om te zien. Het sterkt mij in de gedachte dat gemeenten echt die nabije overheid zijn die het verschil kunnen maken voor hun inwoners. Maar het wordt tijd om een volgende stap te zetten.

Vanuit VNG/KING ondersteunen we gemeenten om een nabije overheid te zijn. De Monitor Digitale Dienstverlening is de nieuwste uitbreiding in ons arsenaal van hulpmiddelen. Heel veel van wat wij doen is echter nog steeds eenrichtingsverkeer vanuit de overheid naar de burger. We zorgen ervoor dat alle instanties de juiste informatie hebben. Maar we denken te weinig na over welke informatie de burger nodig heeft. Dat kan anders.

We zullen wel moeten. Er zijn steeds minder ambtenaren om het werk te doen, dat is een trend die zich al een aantal jaren laat zien. Daarnaast gaan burgers steeds meer zelf doen. In de private sector is zelfservice inmiddels een normaal onderdeel van winkelen en bankieren. Ook de overheid zal dit meer en meer gaan toepassen, omdat burgers er om vragen én omdat het nodig is. Maar we zullen burgers wel in staat moeten stellen om dit te kunnen. Onder meer door onze informatievoorziening te laten aansluiten bij hun leefwereld.

Neem de Omgevingswet. Er wordt volop gebouwd aan de informatievoorziening die nodig is om deze wet straks goed uit te voeren. De overheid maakt een Laan van de Leefomgeving, met ‘huizen’ met gegevens over onder meer natuur en luchtkwaliteit. Ook burgers gaan straks informatie zoeken in deze huizen. Maar dan moeten ze die informatie wel kunnen begrijpen. Dat is niet vanzelfsprekend, want de overheid gebruikt een andere taal dan burgers.

Ik zie hier een duidelijke rol voor de lokale overheid en daarmee voor VNG/KING. Gemeenten staan van alle overheden immers het dichtst bij de samenleving en kunnen die vertaalslag tussen systeem- en leefwereld maken. Bert Mulder, lector informatie, technologie en samenleving aan De Haagse Hogeschool pleit voor ‘woordenboeken’ als brug tussen de leefwereld van burgers en de systeemwereld van de overheid. In een eerder blog pleitte ik voor het bundelen en in samenhang aanbieden van alle overheidsdiensten en -informatie, zodat burgers deze veel beter kunnen gebruiken. Deze woordenboeken horen daarbij.

Heel concreet zijn we bij VNG/KING bezig met het beter laten aansluiten van systeem- en leefwereld voor de Omgevingswet, door het inzetten van klantreizen. Daarin ontdekken we hoe de burger straks met deze wet aan de slag gaat en hoe we dat zo klantvriendelijk mogelijk kunnen inrichten. De systeemwereld van de overheid is daarbij echter nog steeds het uitgangspunt. Uiteindelijk zullen we het andersom gaan doen en maken we een informatie-architectuur die is opgebouwd rondom burgers in plaats van de kokers van de overheidsinstituten. Dat is de volgende slag die we gaan maken in de informatievoorziening en daar zijn we als VNG/KING hard mee bezig.