Hoe is het met het Stadsarchief Keulen?

Instorting

Op 3 maart 2009 stortten het Historisches Archiv van de stad Keulen* en twee aangrenzende wooneenheden in. Gebouwen en straatdelen tuimelden in een meer dan 20 meter diepe krater en veranderden in een 10 meter hoge puinberg. 2 mensen verloren het leven en 36 inwoners werden gedwongen hun woningen op te geven.

Het instorten wordt in verband gebracht met het aanleggen van een Noord-Zuid metrolijn.Voor bouw en planning van de metrolijn werd voor het traject een lijst samengesteld met belangrijke gebouwen. Het historisch archief werd niet opgenomen in deze lijst. 5, 5 jaar na dato is het gebied rond de Severinstrasse 222-228 nog steeds een grote bouwput.

De hoofdoorzaak van de enorme instorting was hoogstwaarschijnlijk een falende schut- of damwand vlak naast het stadsarchief. Verschillende onafhankelijke onderzoeken tonen dit aan. Onder de gebouwen van het archief was de grond met het grondwater weggespoeld.

In oktober 2004 neigt de 44-meter hoge kerktoren van de Johannes-Baptisten kerk in de buurt van de bouwput over te hellen (77 cm). 

Voor zover bekend heeft nog niemand de verantwoordelijkheid voor het instorten genomen. Het Openbaar Ministerie van Keulen heeft ongeveer 100 (rechts)personen aangeklaagd (o.a. vervoers bedrijf, ondernemers, planners en onderaannemers).

Helpers en vrijwilligers

Door de inzet van hulpdiensten, conservatoren, experts, vakgenoten en vrijwilligers uit de hele wereld (!), werden de archiefstukken snel geborgen, gesorteerd en behoed voor verdere schade. In totaal hebben zo’n 3000 mensen hieraan meegeholpen.

Collectie

95% van de collectie is gered. Belangrijkste hoofdtaak wordt niet het geheel ontsluiten van het archief maar het restaureren van de stukken en het opnieuw ordenen. Hiervoor wordt (ruim) 30 jaar uitgetrokken. Alle stukken worden schoongemaakt en gedigitaliseerd.

Nieuwbouw

Het nieuwe stadsarchief wordt naar verwachting in 2019 opgeleverd en komt op de hoek Luxemburger Strasse / Eifelwall. Verder komt er een Kunst- en Museumbibliotheek. Waechter en Waechter zijn de architecten.

Sinds april 2010 is er een studie-/ leeszaal aan de Heumarkt 14. 

Overigens moesten bewoners (kunstenaars o.a.) van een braakliggend stuk land op de Eiffelwall plaatsmaken en hun voertuigen en geïmproviseerde woningen verwijderen om de nieuwbouw mogelijk te maken.

De kosten voor het huren van archiefopslag bij het Landesarchiv Düsseldorf gaan richting de miljoenen omdat het Historisches Archiv niet in 2015 maar in 2019 wordt opgeleverd. Bovendien komt er ook extra huur bij voor het pand aan de Heumarkt.

Een nieuwe financiële constructie wordt opgezet in een overeenkomst tussen het Stadsarchief en het Landschaftsverband Rheinland (LVR). Dit loopt van 1 januari  2015 t/m december 2019.

De totale schade ontstaan door het instorten van het archief wordt inmiddels geschat op 1 miljard euro.

Nieuws volgen over de ontwikkelingen voor de bouw van  ‘Keulens kunst- en museumbibliotheek’ en nieuwbouw van het stadsarchief kan via deze facebook http://on.fb.me/1zcdsE8 pagina.

Zie ook berichtgeving op Kölnische Rundschau http://bit.ly/1ynukV6 en  stadt-koeln.de  http://bit.ly/1t6v9jw

*opgericht in 1406 en aangemerkt als een van de meest waardevolle regionale (stads) archieven in Duitsland en Europa

Bronnen: Wikipedia, COB, Stadt Köln, eigen observatie, Kölnische Rundschau, doeken aan de hekwerken rondom de bouwput