Adviesronde
De thema’s kwamen naar boven tijdens een adviesronde langs de VNG, regioburgemeesters en de Kring van Commissarissen van de Koning. Die consultatie werd gehouden over het wetsvoorstel van minister Grapperhaus voor verbreding van de aanpak van ondermijnende criminaliteit. Afgelopen vrijdag stemde de ministerraad ermee in, waarna het voor advies naar de Raad van State is gestuurd. Maar afgelopen juli schreef de minister aan de Tweede Kamer dat er mogelijk een tweede tranche van de Bibob-wetgeving komt.

Meer mogelijkheden
In het huidige wetsvoorstel krijgen rijk, provincies en gemeenten meer mogelijkheden zelf onderzoek te doen naar de achtergrond van personen die bijvoorbeeld een vergunning of subsidie aanvragen, een vastgoedtransactie met de overheid aangaan of intekenen op een overheidsopdracht. Overheden kunnen straks justitiële gegevens opvragen over de zakelijke relaties van de vergunningaanvrager, zoals van personen die hem veel geld lenen. Bibob-onderzoek wordt in het wetsvoorstel uitgebreid naar alle overheidsopdrachten, zoals bij overdracht van erfpacht, als de gemeente een toestemmingsvereiste voor die overdracht heeft bedongen.

Omgekeerde bewijslast
Vorige week werd bekend dat de gemeente Amsterdam in de strijd tegen ondermijnende criminaliteit de omgekeerde bewijslast toepast bij ondernemers die een horecavergunning aanvragen, nadat de bestuursrechter dit in oktober bij een concreet geval had toegestaan. Horecaondernemers moeten nu zelf bewijzen dat de herkomst van hun startkapitaal zuiver is. Voor deze uitspraak moest de gemeente om een vergunning te kunnen weigeren via een Bibob-procedure aantonen dat fout geld was geïnvesteerd.

Informatie verschaffen verplicht
In een reactie hierop laat het ministerie van Justitie en Veiligheid weten dat volgens Artikel 30 van de Wet Bibob een vergunningaanvrager verplicht is informatie te verschaffen over de identiteit van zowel de directe als de indirecte vermogensverschaffer. Daarnaast moet hij informatie verschaffen over de wijze van financiering. Als een vergunningaanvrager onvoldoende informatie geeft kan de aanvraag buiten behandeling worden gesteld op grond van de Algemene wet bestuursrecht, als hij tenminste de gelegenheid heeft gehad zijn fout te herstellen. ‘In deze zaak heeft de gemeente Amsterdam volgens de rechtbank de aanvraag buiten behandeling mogen stellen.’

Discretionaire bevoegdheid
Het ministerie zegt ook dat bij de totstandkoming van de Wet Bibob het de bedoeling was dat een vergunningaanvraag buiten behandeling kan worden gelaten als de betrokkene de vereiste gegevens niet aanlevert. Dit vloeit voort uit de Algemene wet bestuursrecht en zo is verzekerd dat de vereiste gegevens worden aangeleverd. Het ministerie wijst er verder op dat het ook een discretionaire bevoegdheid is van een bestuursorgaan om een vergunning al dan niet buiten behandeling te laten. Dit hangt af van de afweging van de betrokken belangen.