De afgelopen maanden heb ik me proberen te verdiepen in de ontwikkelingen rond het archieftoezicht, de introductie van kwaliteitssystemen en de gedachten rond het interbestuurlijk toezicht. Ik ga er voor het gemak maar vanuit dat we allemaal (!) op de hoogte zin van de voornaamste ideeën en ontwikkelingen die rond deze onderwerpen spelen.

Vorm en in inhoud moeten met elkaar in evenwicht zijn, een oude wet maar passen we die nu ook nu weer toe?

Eerst de inhoud: wat moeten die systemen, dat toezicht nu eigenlijk opleveren? Welzijn voor de burger, veiligheid, betrouwbaar bestuur? Tja, lijkt me wel, maar hoe ziet dat er dan uit in de praktijk. Ik heb twee weken geleden een aantal Twitteraars al geplaagd met de tweet rond de zichtbaarheid van toezichthouders bij de ‘verdwenen pdf’ bij de politie in Alphen a/d Rijn, de verdwenen verslagen van het informele overleg van de Driehoek te Utrecht, de verdwenen UWV dossiers, de vernietigde documenten in een WOB traject, etc. Als ik een beetje rond bel en mail dan krijg ik eigenlijk altijd een variant te horen van: “ja, daar hebben we een kritisch inspectierapport uitgebracht of we gaan een kritisch rapport uitbrengen”. Maar ik wil vooral weten wat levert het mij als burger nu concreet op? Of moet ik als leerling van Willem Goelema –oud hoofd Rijksarchiefinspectie- maar denken dat ‘inspectie’ een voorziening is die op langere termijn gezien vruchten afwerpt. Ik snap wel dat de quote: “He, man doe eens normaal” bij de korpsbeheerder van Utrecht of Hollands Midden weinig effect zal hebben. Maar er moet toch meer zijn. Kort geleden is er een inspectiestudiedag gehouden, daar is vast over dit onderwerp gesproken, maar wat hoor ik van de uitkomsten daar nu over als burger. Wat mag ik nu verwachten? Hebben jullie de handen ineen geslagen en gaan jullie nu voortvarend voor de voorzieningenaanpak of wordt het de confrontatiemethode? Ik wil het weten!

Vorm: ik heb zojuist www.waarstaatjegemeente.nl geraadpleegd, me voorzien van deskundig advies over waar ik gegevens kan vinden over inspecties, benchmarks, e.d. En ik kom niet verder dan dat KING vindt dat de inspectiegegevens in een benchmark op www.waarstaatjegemeente.nl zouden moeten staan. Dat is mooi.

De meeste gemeentelijke (archief) toezichthouders rapporteren aan de zorgdrager –college van B&W. B&W moeten de Gemeenteraad informeren indien noodzakelijk. Dat is ook mooi, zo werkt het in een democratie. B&W’s die dat niet doen, doen het blijkbaar prima. Dan kan de gemeentearchivaris rustig het inspectierapport op de website zetten (er is immers niets aan de hand). Is er wel iets aan de hand dan informeert B&W immers onmiddellijk de Gemeenteraad. Dan zet de gemeentearchivaris het rapport ook op de site (is immers toch openbaarstuk in de Raadsvergadering). Hoeft KING alleen maar een APP te ontwikkelen waarmee je in één klap alles bij elkaar hebt, dan is er daarna wel weer een nerd die de gegevens in een tabel zet. Hebben we ook een benchmark. Simpel he?