Bron; Website ACOI Eerste deel archief Bijlmervliegramp openbaar (acoi.nl)

Goed nieuws voor de bewoners en nabestaanden van de vliegramp in de Bijlmermeer. Ruim dertig jaar nadat een vliegtuig neerstortte op de flatgebouwen Groeneveen en Klein-Kruitberg, kunnen zij zelf in het archief lezen over de gebeurtenissen rond 4 oktober 1992.

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft daarmee uitvoering gegeven aan de eerste aanbeveling van ons advies Geen Afgesloten Hoofdstuk: maak de dossiers openbaar die al eerder openbaar zijn geweest en maak de dossiers openbaar die niet onder het strikte openbaarheidsregime van het luchtvaartverdrag vallen. Voorzitter Ineke van Gent: “Allereerst is dit natuurlijk belangrijk nieuws voor de bewoners. Zij kunnen eindelijk zelf een deel van het archief bekijken en lezen over de ramp en de lading van het vliegtuig. Maar ik hoop ook dat de overheid hiervan leert: dat openbaarheid belangrijk is, om grote en terechte vragen van mensen te beantwoorden en hen zo verder te helpen. Dan hoeft het voor anderen niet zo lang te duren en kunnen we onnodige pijn voorkomen.”

In totaal telt het advies, dat we uitbrachten op verzoek van de Tweede Kamer na een Kamerbreed gesteunde motie van Pieter Omtzigt (NSC), vier aanbevelingen. Die aanbevelingen samen moeten ervoor zorgen dat er veel meer dan 27 dossiers van het archief openbaar worden. Sommige acties kosten echter meer tijd voor het Nationaal Archief en voor het ministerie. Zo kan er ook een deel van het archief open door meer dossiers te splitsen: in openbare stukken en in stukken die geen informatie bevatten die op grond van het luchtvaartverdrag geheim zijn.

Ook adviseerde het Adviescollege om een balancing test uit te voeren op de dossiers die dan nog overblijven. Weegt het belang van de luchtvaart om de stukken geheim te houden, eigenlijk nog wel op tegen het belang van nabestaanden, om zelf te kunnen zien en lezen wat er dertig jaar geleden gebeurd is? Het Adviescollege vindt het belangrijk dat bij de weging van die verschillende belangen betrokken organisaties een rol krijgen. In een speciale commissie kunnen deze verschillende belangen geborgd worden. Hoe de minister van Infrastructuur en Waterstaat met die aanbevelingen van het advies omgaat, zal hij een dezer dagen aan de Kamer laten weten. Het Adviescollege blijft dit uiteraard nauwlettend in de gaten houden.

Belangrijke randvoorwaarde voor de opvolging van het advies is de nieuwe Archiefwet. Dit wetsvoorstel werd vier jaar geleden al ingediend. Maar de behandeling wordt steeds uitgesteld; zo werd vorige week duidelijk dat het debat over deze wet van eind september verplaatst is naar december. Het Adviescollege hoopt dat de Tweede Kamer voortmaakt met de behandeling van deze wet, omdat hiermee de toegang tot beperkt openbare archieven wordt verbeterd, niet alleen voor de bewoners van de Bijlmer, maar voor iedereen.