Innovatie binnen de overheid is nodig om vooruit te komen en vormt een tegenwicht voor de  ingewikkelder wordende problemen waar de overheid zich voor gesteld ziet. Juist in een maatschappij die steeds complexer wordt, is het belangrijk om oplossingen te bedenken die simpel zijn en zorgen dat de maatschappij een stukje minder complex wordt.
 

Begin deze eeuw is de overheid voortvarend begonnen met het verbeteren van enkele essentiële overheidsregistraties, door ze tot basisregistratie te verheffen. Als een samenhangend geheel van overheidsgegevens moest het zich via generieke voorzieningen (Digikoppeling, Digilevering, Digimelding en Stelselcatalogus) overheidbreed tot een stelsel van overheidsgegevens ontwikkelen. De gemeenten zouden hiervan het meest gaan profiteren, want zij zijn met hun pluriforme gegevenshuishouding deels afhankelijk van de gegevenskwaliteit uit overheidsketens (bijvoorbeeld Suwi). Het interne instrumentarium voor gegevensdistributie zou dan binnengemeentelijk de rest doen. Helaas ziet de wereld er nog steeds niet zo uit. Waarom heeft de overheid zoveel tijd nodig om de gegevenshuishouding op orde te krijgen?
 

Ik concludeer dat dit komt door verschuiving van de overheidsfocus. Ik merk het bij gemeenten, andere overheidsorganisaties en bij het handelen van de Digicommissaris. Het lijkt erop dat de overheid ‘vergeten’ is dat het jaren geleden aan de bouw van een stelsel is begonnen. Innovatie is tenslotte sexyer en heeft sneller de bestuurlijke aandacht, omdat het meer is gericht op direct aantoonbaar nut en meerwaarde voor de maatschappij. En dus zijn informatieprofessionals druk met open-data-hubs, datawarehouses, met behulp van whizzkids van hogescholen en universiteiten.
 

De overheid heeft nog klussen te doen om de bouw van het stelsel te kunnen afronden. Natuurlijk wordt er aan gewerkt, maar het tempo ligt (te) laag en de (financiële) focus lijkt verlegd te worden. Het zijn diezelfde informatieprofessionals die hun aandacht aan de nieuwe vragen moeten schenken, terwijl de bouw van het stelsel nog gaande is. Dat knelt.
 

De overheid doet er goed aan om de basisregistraties en de stelselvoorzieningen die hun plek nog onvoldoende hebben bezet, met hernieuwde focus aan te pakken. Het blijft bijzonder, dat de BGT-beheerder trots een aparte terugmeldvoorziening presenteert, terwijl Digimelding ook geschikt zou moeten (kunnen) zijn voor terugmelden op die basisregistratie. Mij geeft dit het idee dat de overheid zijn bouwopdracht voor het stelsel van overheidsgegevens aan het vergeten is.
 

Uiteindelijk zal een half afgebouwd bouwwerk geen waarde hebben voor het beoogde gebruik. De stelselvoorzieningen zullen beperkt gebruikt gaan worden, de kwaliteit van de basisregistraties zelf en onderling zullen een zorgenkind van de overheid blijven. De politiek, die de informatieprofessional oproept om innovatieve pilots en dergelijke te ontplooien, is in staat om bij twijfel over de gegevenskwaliteit van basisregistraties te wijzen naar diezelfde informatieprofessional.
 

Ik roep de overheid op om af te maken waarmee het begonnen is. Innovatie is zinloos, als de basis hiervoor niet op orde is.
 

Patrick Koek is zelfstandig publiek professional