BREED - over de grenzen van informatie

NETWERK VOOR DE INNOVATIEVE INFORMATIEWERKER

De wet Hergebruik Overheidsinformatie bij het Regionaal Archief Alkmaar

Ook bij het Regionaal Archief Alkmaar hebben we ons de afgelopen tijd verdiept in de wet Hergebruik overheidsinformatie. In bijgevoegd document staat één en ander (al zeg ik het zelf :-) ) overzichtelijk op een rij met verwijzingen naar de relevante wetsartikelen. Schrik dus niet van de omvang van het document: dat is voor het grootste deel de wettekst in de bijlage.

20151019_hergebruik_overheidsinformatie_v3.docx

De punten hieronder leverden bij ons vragen en discussie op. In het genoemde document zijn deze nader onderbouwd. Ik ben erg benieuwd of de BREED-Netwerkers dit herkennen, of misschien op andere vragen zijn gekomen.

Particulier archief

Ook particulier archief dat wij in beheer hebben , valt onder deze regelgeving. Wij kunnen ons echter voorstellen dat sommige donoren bezwaar hebben tegen commercieel hergebruik: ze willen hun familiearchief wel ter inzage aanbieden, maar geen familiestukken op koffiemokken zien verschijnen.

Op dit moment is het ons beleid om bij overdracht van particulier materiaal waar auteursrecht op rust, ook aan te sturen op de overname van deze rechten. Dit betekent, dat de we dit materiaal voor hergebruik ter beschikking moet stellen. Wellicht zullen donoren hierdoor terughoudender zijn met het overdragen van deze rechten.

Wij overwegen ook om, indien donor daar op staat, beperkingen aan het hergebruik op te leggen. Dit zijn dan geen "nodeloze beperkingen", aangezien we anders het materiaal helemaal niet toegankelijk kunnen maken.

Marginale verstrekkingskosten

Er is een tijdje een trend geweest van “cultureel ondernemerschap”, waarin archieven soms onder druk werden gezet om geld te gaan verdienen met de door hen beheerde collecties. Deze wetswijziging maakt dit niet meer mogelijk, wat we op zich een positieve ontwikkeling vinden.
De uitzonderingen voor musea en bibliotheken zijn niet van toepassing op archieven, Archieven kunnen dus kosten voor productie, vereffening van rechten en investeringen in software voor publiekstoegang niet doorberekenen.
Vaste legestarieven per document / kopie etc zijn niet meer mogelijk. Je kunt alleen kosten doorberekenen die je moet maken nav het betreffende verzoek om hergebruik. Dat zou betekenen dat de eerste aanvrager van een nog niet gedigitaliseerd dossier het volle pond moet betalen, terwijl we het als het eenmaal gedigitaliseerd is, alleen nog gratis aan kunnen bieden.
Omdat kosten niet gespreid kunnen worden over gebruikers zullen investeringen voor een heel specifieke doelgroep (bijv genealogen, opvragers van bouwdossiers) uit algemene middelen moeten worden betaald. Je zou kunnen stellen dat extra service aan specifieke doelgroepen ook (deels) aan die gebruikers in rekening zou moeten worden gebracht.

Exclusief recht hergebruik:

De uitzonderingen op het verbod op het verlenen van een exclusief recht op hergebruik (art 7.2, 7.3 en 7.4 Who) zijn niet van toepassing op overgebrachte archieven. Er is voor marktpartijen dan geen prikkel om gratis of tegen lage prijzen collecties te digitaliseren of ontsluiten. Dit lijkt ons een gemiste kans voor het publiek toegankelijk maken van archieven.

Het is ook vreemd dat in de toelichting op de Who archieven wel worden genoemd bij deze uitzondering, maar dit in de archiefwet / Who niet zo is vastgelegd.

Vind ik leuk

3 leden vinden dit leuk

Opmerking

Je moet lid zijn van BREED - over de grenzen van informatie om reacties te kunnen toevoegen!

Wordt lid van BREED - over de grenzen van informatie

Reactie van Cees de Groot op 18 Januari 2016 op 12.15: @Coret,

ik zie het. Vraag me nu alleen af waarom de wetgever de archieven uit de WHO houdt om ze vervolgens weer op artikel niveau te koppelen. Er blijft nog erg weinig verschil over. Maar ja zo is de wet geschreven nu nog uitvoeren.

Reactie van Bob Coret op 18 Januari 2016 op 12.08: @Cees.

> Waarom zouden de artikelen uit de WHO wel van toepassing zijn op archiefdiensten terwijl de WHO niet van toepassing is verklaard op archiefdiensten?

Omdat deze artikelen specifiek genoemd worden in de Archiefwet:

Artikel 17

1.De beheerder van een archiefbewaarplaats stelt de daar berustende archiefbescheiden aan de verzoeker ter raadpleging of gebruik beschikbaar met inachtneming van de aan de openbaarheid gestelde beperkingen en overeenkomstig de artikelen 5 en 6 van de Wet hergebruik van overheidsinformatie.

Artikel 19

De zorgdrager stelt, indien de kosten, bedoeld in artikel 14 en in artikel 18, zesde lid, in rekening worden gebracht, regels omtrent die kosten. Voor de kosten die in rekening worden gebracht is artikel 9, eerste en vierde lid, van de Wet hergebruik van overheid... van overeenkomstige toepassing.

Reactie van Cees de Groot op 18 Januari 2016 op 11.57: @ Anje

Waarom zouden de artikelen uit de WHO wel van toepassing zijn op archiefdiensten terwijl de WHO niet van toepassing is verklaard op archiefdiensten?

Los van het feit dat we niet van plan zijn onze inventarissen en indexen achter een gesloten deur te stoppen.

We willen bij aanpassing van beleid en tarieven wel uitgaan van de juiste wetgeving. Ik vind overigens de WHO een prachtige ontwikkeling. Gooi open die boel. Maar wel op grond van de juiste argumenten. :)

Reactie van Anje van der Lek op 18 Januari 2016 op 11.35: @Cees, ten eerste: ik ga er van uit dat archief, index en inventaris onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, en dus allen gelden als "archiefbescheiden" zoals gedefinieerd in de archiefwet.

Het klopt dat de implementatie van de EU regeling in NL voor overgebrachte archiefbescheiden is uitgewerkt in de AW, en niet in de WHO. Voor de implementatie is advies ingewonnen bij het NA, en vanuit NA werd aangegeven dat de meeste verplichtingen uit de nieuwe regeling al waren vastgelegd in AW, en dus voor overgebracht archief beter de AW kon worden aangepast, dan dat deze onder WHO zouden vallen. o.a. Linda Voortman heeft een amendement ingediend om e.e.a. gelijk te trekken, maar dat heeft het niet gehaald.

Het houdt in dat voor overgebrachte archiefbescheiden de verplichtingen in art 5, 6, 9.1 en 9.4 WHO wél van toepassing zijn (machineleesbaar indien aanwezig, geen nodeloze beperkingen, maximaal marginale meerkosten) , maar alle "leuke uitzonderingen" niet. Daar kun je het mee eens zijn of niet, maar het is nu eenmaal zo geregeld. ;-)

Reactie van Cees de Groot op 18 Januari 2016 op 10.50: @ Anje,

het viel mij al op de archieven niet genoemd worden in de WHO maar wel in de Europese richtlijn. Uit de toelichting van de WHO begrijp ik nu waarom. De WHO is niet van toepassing op archieven. De Archiefwet is zelf aangepast aan de Europese richtlijn. Zie hieronder voor de tekst uit de toelichting op de WHO.

Voor de duidelijkheid en volledigheid wordt in deze toelichting steeds gesproken over musea, bibliotheken en archieven, omdat de uitbreiding van de reikwijdte en het toepasselijke bijzondere regime voor alle drie de instellingen geldt. In de bepalingen in dit wetsvoorstel is slechts sprake van musea en bibliotheken en ook alleen deze twee instellingen worden hierin gedefinieerd. Waar het de archieven betreft wordt dit in de Aw geregeld.

Reactie van Cees de Groot op 15 Januari 2016 op 14.56: Anje,

in de aangepaste archiefwet vind ik een erg opvallende nieuwe bepaling:

2. De Wet hergebruik van overheidsinformatie is niet van toepassing op het ter beschikking stellen van naar een archiefbewaarplaats overgebrachte archiefbescheiden voor gebruik, tenzij bij deze wet anders is bepaald.

Als de WHO niet van toepassing is op overgedragen archiefbescheiden waarom dan wel op inventarissen en indexen die over die archiefbescheiden gaan? Even los van het feit of wij aan verzoeken niet gewoon meewerken omdat dit bijdraagt aan de bekendheid van onze archieven.

Reactie van Cees de Groot op 14 Januari 2016 op 14.41: Anje, bedankt We zijn die al aan het bestuderen. Maar andere Breed volgers zullen zeker interesse hebben.

Reactie van Rolf Hage op 23 Oktober 2015 op 12.07: Okee, dank

Reactie van Anje van der Lek op 23 Oktober 2015 op 11.11: He verdorie :-( mijn hele reactie aan Han gewist door één ongelukkige klik op het kruisje!

Reactie van Anje van der Lek op 23 Oktober 2015 op 11.08: Hoi Rolf,

Nog een beetje bijslijpen aan je samenvatting :-)

-alleen art 5 en 6, 9-1 en 9-4 van de Who gelden vanweg de Archiefwet 1995 art 2b (nieuw). Plus: who art 3 en 4, want die zeggen wat hergebruik is Technisch gezien gelden Who 3 en 4 niet, want niet van toepassing verklaart in Aw. Maar in Aw wordt voor naar wat hergebruik is verwezen naar de EU-regeling hergebruik, en ik neem aan de Who dit ook zo over heeft genomen.

-al het materiaal van een archiefdienst behalve dat met (auteurs)rechten van derden is bezwaard, in slechte staat verkeert en valt onder AW art 14, valt onder de Who Niet helemaal denk ik? Alle archiefbescheiden die een archiefbewaarplaats in beheer heeft (gedefinieerd in art 1c1 tm 4), vallen onder de Aw. En dus ook onder de van toepassing verklaarde artikelen in de Who.