BREED - over de grenzen van informatie
NETWERK VOOR DE INNOVATIEVE INFORMATIEWERKER
Stavaza; diploma-eis Archiefwet2021 van de archivaris
In 2022 spreken we over de Archiefwet2021, die in januari 2024 in werking gaat treden. Een issue, dat archivarissen sterk bezig houdt, is het schrappen van de diploma-eis in deze wet.
Archiefdiensten zijn veranderd
Archiefdiensten zijn de laatste jaren als gevolg van technologische ontwikkelingen en digitalisering sterk veranderd. Daarnaast vraagt de sterke juridisering zoals de AVG ook om andere kennis. Een archiefdienst opereert vaak niet langer als een erfgoedinstelling, maar investeert steeds meer om gesprekspartner te zijn bij overheden over digitale duurzaamheid. Een al werkende archivaris kan op de ene dag als adviseur optreden om te adviseren over de archivering van algoritmes en de andere dag een charter uit 1340 veilig stellen. Dat zijn uitersten, waarvan je de vraag kan stellen of dat in een functionaris kan worden verenigd. In de praktijk leidt dit vraagstuk vaak tot schaalvergroting van de archiefdiensten. Als eenpitter red je het gewoon niet.
Braindrain archivarissen
Vaak oudere archivarissen hebben de digitale transformatie meegemaakt en beschikken (niet altijd) nog de kennis over beide takken van sport. Juist die kennis is wezenlijk voor het beheer van de statische archieven, kennis, die van generatie op generatie bij diensten is overgedragen. Met het vertrek verdwijnt ook deze kennis. Opgeleide archivarissen aantrekken is geen sinecure, de weg van een tweede master aan de UvA is duur en de Reinwardt Academie richt zich meer op erfgoed.
Geen kwaliteitsregister
Als alternatief voor het vervallen van de accreditatie door de Minister van OCW zou er een kwaliteitsregister komen. De KVAN ging met het schrappen van de diploma-eis op deze voorwaarde akkoord. Nu het duidelijk is dat het kwaliteitsregister er niet gaat komen, wijzigde KVAN haar standpunt over de diploma-eis. Is dit geen weg of no return? De nieuwe Algemeen Rijksarchivaris heeft al geen diploma, zegt in het laatste Archievenblad ook niet voornemens te zijn alsnog de opleiding te gaan volgen. Hoe anders was de opvatting rond 2009 in de gelederen van archivarissen toen Martin Berendse wel zijn diploma moest gaan halen.
Relletje rond rijksarchivaris | Trouw
Hoe nu verder?
Hoe zie jij die ontwikkeling? Heeft de Minister van OC en W het kind met het badwater weggegooid, wordt de rol door anderen overgenomen en hoe zit het dan met het stiefkind erfgoed?
Berichten in deze discussie
-
Permalink Antwoord van Yvonne Welings op
-
Kamervragen over dit onderwerp:
De leden van de VVD-fractie lezen dat de diploma-eis komt te vervallen in deze nieuwe Archiefwet en dat het voor provincies, gemeenten en waterschappen verplicht wordt om een archivaris te benoemen. De leden zien ook de behoefte om de informatiehuishouding van de overheid te versterken. De complexiteit hiervan is groot en de leden vragen zich af hoe het wegvallen van de diploma-eis hiermee rijmt. Hoe gaat de regering de deskundigheid toetsen wanneer de diploma-eis verdwijnt? Is de regering bereid om een alternatief, zoals certificering, te onderzoeken?
De leden van de D66-fractie hebben kennisgenomen van het wegvallen van de diploma-eis voor professionele informatie- en archiefprofessionals. Op welke wijze wil de regering de kwaliteit van de professionele informatie- en archiefprofessionals waarborgen zonder diploma-eis en zonder enige vorm van registratie en/of certificering verplichtingen?
De leden van de CDA-fractie merken op dat de Archiefwet 1995 een diploma archivistiek vereist voor het vervullen van de functie van archivaris of archiefinspecteur. Het verbaast deze leden dat de regering voorstelt de diploma-eis te laten vervallen. Het voorliggende wetsvoorstel stelt voor om voor provincies, gemeenten en waterschappen het benoemen van een archivaris verplicht te stellen. Volgens het voorstel moet een archivaris worden "aangewezen in elk geval op grond van zijn professionele kwaliteiten, in het bijzonder zijn deskundigheid op het gebied van de wetgeving en de praktijk inzake archivistiek, alsmede zijn vermogen de taken te vervullen die voortvloeien uit het bepaalde bij of krachtens deze wet."[1] Kan de regering toelichten waarom het verstandig is de diploma-eis te laten vervallen, gelet op de toenemende complexiteit van de informatiehuishouding van de overheid en de verwachtingen van burgers en volksvertegenwoordigers om over betrouwbare informatie te kunnen beschikken, zo vragen deze leden.
De leden van de PvdA-fractie lezen dat de bepaling uit de Archiefwet 1995 dat voor het vervullen van de functie van archivaris of archiefinspecteur een diploma archivistiek is vereist, met de nieuwe Archiefwet komt te vervallen. Het verbaast deze leden dat het wetsvoorstel hier tegenover dan niet op zijn minst een deskundigheidseis stelt, die is gekoppeld aan een certificeringseis. Wil de regering de deskundigheid nu welbewust overlaten aan het toeval? De leden van de PvdA-fractie vragen of haar overweging dat het wegvallen van de diploma-eis het eenvoudiger maakt dat er kan worden geconcentreerd “op (potentiële) geschiktheid, bekwaamheid en kennis”[2], tevens betekent dat die geschiktheid, bekwaamheid en kennis ook nog wel eens kunnen ontbreken.
De leden van de SGP-fractie constateren dat het wetsvoorstel nog slechts enkele algemene uitgangspunten zijn opgenomen voor de benoeming van een archivaris, maar dat een grondslag om uitwerking te geven aan uitgangspunten als professionaliteit achterwege blijft. Deze leden kunnen zich voorstellen dat de regering de huidige regeling inzake diploma’s te weinig flexibel vindt, maar zij vragen waarom het niet logisch is om wel normen te kunnen stellen inzake onder meer kennis vaardigheden van archivarissen, waarbij ook het functioneren binnen de organisatie een plek kan krijgen. Zij wijzen erop dat juist de toenemende complexiteit van het vak noopt tot het waarborgen van de deskundigheid van archivarissen. Deze leden vragen waarom niet ten minste uit voorzorg een wettelijke grondslag te regelen om uitwerking te geven aan wat vanuit de sector als noodzakelijke basis wordt gezien.
[1] Zie artikel 6.3, vierde lid, van het voorliggende wetsvoorstel (Kamerstuk 35 968, nr. 2)
[2] Zie p. 61 memorie van toelichting (Kamerstuk 35 968, nr. 3)
-
Permalink Antwoord van Jean-Luc Rouvroye op
-
Op zich denk ik dat de rol van de archivaris nu overschat wordt. Als je de helft van de gemeenten die geen archivaris hebben vergelijkt met gemeenten die wel een archivaris hebben, dan zou het verschil in de kwaliteit van de informatiehuishouding wel eens nihil kunnen zijn.
De gemeente waar ik werk heeft een archivaris, maar die wordt alleen maar betrokken bij vernietiging en vervanging. Dat is maar zo'n klein aspect van de informatiehuishouding. Als we het hebben over architectuur, koppelingen, standaarden, werkprocessen, dan is de archivaris geen gesprekspartner. Waar je een enkele archivaris wel ziet opschuiven in die richting, is het maar de vraag of dat dan een wezenlijke bijdrage gaat zijn.
We moeten het dus niet groter maken dan dat het is. Ik snap wel dat het voor de beroepsgroep geen fijne ontwikkeling is.
-
-
Altijd goed om een relativering te horen, eens wat archivering by design betreft, dat gebeurt aan de voorkant en niet na 10/20 jaar. Ik kijk altijd met een jaloerse blik naar de Zuiderburen, die niet zo'n vreemd soort scheiding hebben, maar het als een vakgebied beschouwen. Wellicht is erfgoed een meer ondergeschoven kind dan we nu denken.
-
Permalink Antwoord van Thijs Hannen op
-
In mijn praktijkervaring, werd ik, al vroeg geconfronteerd met collega's die het niet zo nauw namen met archiveren. Dossiers werden gewoon gepakt, zonder registratie, laat staan dat er gerappelleerd werd. Dat was in de fysieke situatie. In de jaren 90 kwam de automatisering meer en meer in 'ons' vak, terwijl er nog weinigen waren die dit konden volgen. Van lieverlee ben ik me toen gaan verdiepen in IT (ICT) en kon én kan in hetzelfde jargon meepraten. Ik constateerde echter ook dat er niemand meer op mijn oude stoel zat én dat ik het gevecht tegen de nieuwbakken informatiebeheerder ging verliezen. Tijdens mijn studie aan de UvA was er uitzonderlijk veel aandacht voor IT, wat ik ook terecht vond. Met deze kennis kon ik discussiëren met de nieuwe informatiebeheerders. Gaandeweg werd helaas ook duidelijk dat we de slag gingen verliezen en die trend heeft zich doorgezet. We moesten nog van alles doen om het tij te keren, maar verloren is verloren. De technische kant (die wij slechts faciliterend noemden) heeft gewonnen en blijft winnen. De wanorde in digitaal beheer is cumulatief groter dan in de fysieke situatie, waar yuppies met tijdelijke aanstellingen aan het roer staan. Het is ook net of het niemand interesseert of er nog gebruik wordt gemaakt van authentieke, rechtgevende informatie. De politiek loopt daarbij voorop, die hadden het sowieso al niet op duidelijk toegankelijke archieven. Koren op hun molen, hetgeen wekelijks in het nieuws komt én blijkbaar maatschappelijk aanvaardt wordt.
Dan wordt ook duidelijk dat er liever niet iemand met verstand van zaken onze informatiehuishouding doet. We hebben blijkbaar een zondebok nodig om liberaal te regeren. Laten we dat dan ook maar meteen vastleggen, dan hebben we daar geen last meer van. Vooral niet je verantwoordelijkheid nemen... Allerlei randvoorwaarden moeten de goede wil toch aantonen maar verbloemen dit, zoals pirvacy, AVG, WoO, secularisering Archivaris, etc..
Ik hoop over enkele jaren met pensioen te gaan, maar zal me ook dan nog verantwoordelijk voelen voor de ontstane 'puinhoop' in de informatievoorziening. Luctor et amittere! Oude stempel zonder inkt.
Ik ben er NIET voor om de diploma-eis los te laten, maar zie dat er niet geluisterd wordt.
-
-
Thijs, je toevoeging stemt tot nadenken. Ben het met je eens dat we digitaal zijn gaan werken zonder dat we digitaal zijn archiveren en vraag me ook vaak af of we de met verouderde en versnipperde wetgeving de informatie-explosie beheersbaar kunnen houden. Er komen steeds nieuwe vraagstukken, datagovernance bijvoorbeeld zonder dat we de oude vraagstukken zoals e-mail hebben opgelost.
-
Permalink Antwoord van jack karelse op
-
tsja, een lastige. Als er een plicht komt om een archivaris aan te wijzen en we kijken naar het aantal archivarissen met diploma, dan zou er heel veel werk op het bordje van een beperkt aantal archivarissen terechtkomen, denk ik.
Zou dat een goede informatiehuishouding bevorderen?
Ook met alle archivarissen die er nu zijn is het niet gelukt het informatie- en archiefbeheer op orde te krijgen. Of het beter of slechter wordt als de diploma-eis vervalt kan dan een vraag zijn.
Nog steeds kan het een prima idee zijn om het diploma wel te halen, los van wat de Archiefwet er van vindt.Al met al weet ik het ook niet. Er is werk te doen. Zolang er gemotiveerde collega's zijn die zich inzetten voor een goed informatie- en archiefbeheer en zich bekwamen in het werk is dat prima.
-
Permalink Antwoord van Erik van Hengel op
-
Ik vraag mij echt af of de 'nieuwe' archivaris alles moet kunnen. Vergelijk het wel eens met de auto-industrie. Een tekenaar tekent een ontwerp van een auto aan de buitenkant. Dit wordt binnen een team bijgeschaafd aan de hand van een set eisen zoals de breedte van de weg, 1,2 of 4 personen te vervoeren, snelheid van rijden, soort aandrijving etc etc.
Dan gaan een set technici aan de slag met de technische zaken zoals de wielophanging, de plaats van de motor, de posities van stuur, stoelen, bedieningspaneel etc.
Dan komt er een groep die de machines voor die specifieke bouw ontwerpt. Gevolgd door een groep die de machines bouwt, gevolgd door een groep die de machines gebruikt. Echter zorgt een andere groep voor de grondstoffen, dus inkoop, levering en afvoer van overtollig materiaal.
Dan nog de administratie van de voorraad, facturering etc.
Zo kan ik nog even doorgaan.
Wat willen we van de archivaris? In mijn ogen dat hij/zij dit allemaal alleen doet. En dan eisen we ook nog op elk onderdeel een hoge consequente kwaliteit, want 'een beetje goed is alles fout'.
Mijn punt is dat we het voorbereidende denkwerk, de ontwikkeling van de oplossing en de uitvoering niet allemaal in die 1e hand moeten leggen. In mijn (beperkte) kennis zie ik heel veel uitvoerders van super goede wil met veel betrokkenheid en motivatie de uitvoering doen, echter gezien alle bezuinigingen die de afgelopen jaren bij vele DIV- en archiefdiensten doorgevoerd zijn is er simpelweg geen tijd om te stoppen met de uitvoering en te schakelen naar die voorkant. Ik ben er steeds meer voor dat we die voorbereiding en ontwikkeling centraal beleggen en daar 'inkopen' en de uitvoering lokaal laten plaatsvinden. Ik zeg daarbij gelijk dat ik tegen een 'lokale saus' ben omdat dat de garantie is dat een organisatie alsnog stil blijft staan.
-
-
Mijn observatie is dat archivarissen in een spagaat zitten, ben je nu van erfgoed of toch van de digitale informatiehuishouding? Het is bijna onmogelijk om alle taakvelden op een adequate manier te bedienen.
Voor het taakveld informatiehuishouding is het praktisch wanneer een archivaris onafhankelijk wordt gepositioneerd binnen de organisatie gelijk de FG met een autoriteit informatiehuishouding.
-
-
Allemaal heel logisch en natuurlijk kan één persoon niet alles kunnen en weten. Maar, er moet wel iemand verantwoordelijk zijn en als aanspreekpunt functioneren. Iemand die weet wie, waar en/of wat garant staat voor de archivering. Geen uitvluchten, smoesjes, drukken of wat dan ook. Een stabiele, transparante, geordende en toegankelijke structuur, die voor iedereen hetzelfde is. IV/ICT is hierin slechts faciliterend, niet meer dan dat!
Het gaat erom dat ik met de auto van A naar B kom en niet om de auto!
-
-
Bijna volledig met je eens Thijs, echter met 1 nuance op jouw zinsnede 'er moet wel iemand verantwoordelijk zijn en als aanspreekpunt functioneren'. Ik zie daar graag ingevuld dat dit functioneel wordt belegd in een taak. Of dit dan binnen team van x-collega's wordt uitgevoerd of een team van een collega met voor een aantal taken ingehuurde derden maakt mij niet zo uit. Zolang het maar niet op 1 schouder rust ;)
-
-
D02B0BA6-9CED-4D75-BB7E-61DF332FC519.jpeg
slide tijdens archiefdagen
-
-
Dat zijn nogal heftige uitspraken. Daarmee ligt mijn handdoek in de ring..
- ‹ Vorige
- 1
- 2
- Volgende ›
Partner(s)
Sponsor(s)
Direct naar...
© 2024 Gemaakt door Marco Klerks.
Verzorgd door
