BREED - over de grenzen van informatie

NETWERK VOOR DE INNOVATIEVE INFORMATIEWERKER

Persoonskaarten: kamervragen, wetgeving, CBG en Mormonen

Bevolkingsregisters en persoonskaarten 1850-1993

In Nederland kennen we vanaf 1 januari 1850 het fenomeen bevolkingsregister, de Burgerlijke Stand begint al eerder, over het algemeen in 1811. In een bevolkingsregister werd ook genoteerd op welk adres een persoon woonde. Alle gemeenten in Nederland richtten de administratie op dezelfde manier op grond van een daartoe genomen Koninklijk Besluit van 22 december 1849. De vorm is in de loop der tijd sterk veranderd. Vanaf 1850 met eventuele voorlopers werd er per gezin alle gegevens genoteerd, dat zijn ook vaak dikke registers, later vanaf 1920 ook op losbladige gezinskaarten. In 1939 werd er per persoon geregistreerd, een systeem dat tot in de invoering van het GBA in 1994 werd gebruikt. Op zo'n persoonskaart vinden we de volgende gegevens: naam, geboortedatum, woonadres, plaats in het gezinsverband en eventueel beroep, godsdienst, verhuizingen of overlijdensdatum. Als je voor 1994 verhuisde van de ene gemeente naar de andere, verhuisde je persoonskaart mee.

Overleed je, dan werd de kaart van de overledene opgestuurd aan het Centraal Bureau voor Statistiek. Die bewaart de kaarten niet zelf, die draagt de kaarten sinds jaar en dag over aan een private stichting het Centraal Bureau voor Genealogie. Gemeenten bewaren kopieën , dat worden archiefkaarten genoemd.

GBA, persoonskaarten

Bij de invoering van het GBA in januari 1994 werd het volgende bepaald over de persoonskaarten (21147, nr. 383 - Kamerstukken - Gewijzigd voorstel van wet - Eerste Kamer - 1993):

Bij of krachtens algemene maatregel van bestuur kan een regeling worden getroffen omtrent de systematische verstrekking van algemene en verwijsgegevens aan de Stichting Centraal Bureau voor Genealogie, voor zover deze gegevens noodzakelijk zijn voor de bijhouding van een registratie betreffende overleden personen. Artikel 88, tweede en derde lid, is van overeenkomstige toepassing.

Er veranderde in 1994 niets aan het overdragen van overheidsarchieven aan de private stichting het CBG. Ook bij de invoering van de BRP werd de taak om landelijk de registratie van overleden centraal bij te houden toebedeeld aan het Centraal Bureau voor Genealogie:

verstrekt		Artikel 3.21 toepasselijk
De bijhouding van een registratie betreffende overleden personen	Stichting Centraal Bureau voor Genealogie.		De bijhouding geschiedt zonder de verwerking van de uit de basisregistratie verkregen gegevens over een in leven zijnde persoon die de stichting schriftelijk heeft verzocht om beëindiging van die verwerking.

Mormonen en Kamervragen

kamervragen2012.pdf

In 2012 werden er Kamervragen gesteld, wellicht ingegeven door nieuwsberichtenin kranten. Mormonen in Amerika hadden de persoonskaarten verfilmd en stelden die informatie beschikbaar via een database familysearch. Was onze privacy niet in gevaar ? Nu heeft minister Plasterk de kamer laten weten dat er specifiek met de Mormomen een overeenkomst is gesloten over dit onderwerp (link).</p>

Vreemd dat er niet eerder alarmbelletjes zijn gaan rinkelen, wie is de volgende partij met wie een overeenkomst gesloten moet worden ? Er zijn grote verschillen tussen archiefdiensten en het CBG over de openbaarmaking van bestanden (voorbeeld RA Rivierenland. Wij als gemeenten gaan zeer zorgvuldig om met privacy op dit gebied. Ik denk dat een structurele oplossing meer ligt in andere afspraken en dat gemeenten zelf een afspraak maken wie centraal in Nederland overledenen bijhoudt, dat moet in de basisregistratie BRP toch wel te regelen zijn ? In feite zijn de persoonskaarten dubbelen van bestanden, die door overheidsorganisaties beheerd worden.

In de zogenaamde broodjeszaak over de archiefkaarten van de stad Amsterdam is bepaald dat voor vervanging van deze bestanden een e-depot nodig is. (link)</p>

Verwante blogs

Vervreemding brondocumenten aan het RNI (link)
Overheidsdocumenten buiten de EU (link)
Archivarissen die meehelpen aan postuum dopen door de Mormonen: mag dat? (link)</li>

Vind ik leuk

1 lid vind dit leuk

▶ Hierop reageren

Berichten in deze discussie

Permalink Antwoord van Bob Coret op 22 Maart 2015 op 17.16

Ik begrijp dat er nadere afspraken met de Mormonen nodig waren in het kader van het beschermen van de privacy. Maar, laten we niet vergeten dat persoonskaarten voor genealogische onderzoek een belangrijke bron vormen. Kopieën van de persoonskaarten kunnen bij het CBG gekocht worden door genealogen.

Met de gesloten overeenkomst is juridisch vastgelegd dat toegang tot de gegevens ook in de toekomst zo goed als uitgesloten blijft. In dit kader is met FamilySearch onder meer overeengekomen dat de gegevens voor niemand toegankelijk zijn, ook niet voor eigen personeel of hulppersonen van FamilySearch (met uitzondering van archivarissen van FamilySearch in het kader van hun archiveringstaak). FamilySearch zal geen kopieën of bewerkingen van de gegevens maken. Tevens is bepaald dat de gegevens bewaard blijven op de huidige locatie (Granite Mountain Records Vault, Rocky Mountains) en deze niet zonder toestemming van de Staat en het CBG kunnen worden verplaatst. De gegevens mogen door FamilySearch niet worden gebruikt voor welk doeleinde dan ook.

Wat ik echter niet begrijp is dat FamilySearch ook op termijn (wanneer privacy geen rol meer speelt) deze bron niet mag ontsluiten. Met deze overeenkomst wordt er mijns inziens onterecht een monopolie in stand gehouden. Ter vergelijking, een groot deel van de Burgelijke Stand van 1811 tot begin 20e eeuw is door FamilySearch gescand en deze scans worden gratis door FamilySearch aangeboden via hun website (meer dan NLse archieven zelf beschikbaar stellen).

▶ Beantwoorden

Permalink Antwoord van Yvonne Welings op 22 Maart 2015 op 19.46

@Bob, ik zal later nog wel uitgebreider reageren, maar dat laatste heeft ongetwijfeld te maken met de Patriot Act.

▶ Beantwoorden

Permalink Antwoord van MGroels op 23 Maart 2015 op 9.39

Was de ophef in 2012 ook niet voornamelijk vanwege dit:

http://nos.nl/op3/artikel/371380-oranjes-uit-liefde-gedoopt-tot-mor... ?

▶ Beantwoorden

Permalink Antwoord van Yvonne Welings op 23 Maart 2015 op 9.48

@Mike, het postuum dopen zal zeker een rol hebben gespeeld, zie ook kamervraag uit 2012 nummer 9.

Nieuw is de rol van de Patriot Act.

Vraag 1

Kent u het bericht «Overheid gaf mormonen gegevens van miljoenen burgers»?

1 Kent u de persverklaring van het Centraal Bureau voor Genealogie over verfilming van persoonskaarten?2

Vraag 2

Is het waar dat het Centraal Bureau voor Genealogie in de samenwerking met de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen (Mormonen) privacywetgeving heeft overtreden? Zo ja, welke overtredingen zijn concreet begaan en op welke wijze kan daarmee de persoonlijke levenssfeer van burgers zijn geschonden? Zo nee, wat is er dan niet waar?

Vraag 3

Kan het verstrekken van persoonsgegevens over overleden personen, zoals gegevens over detentie, medische achtergrond of inkomenssituatie) ook de persoonlijke levenssfeer van nog levende nabestaanden schenden? Zo ja, op welke wijze en hoe verhoudt zich dit tot uw eerdere antwoord dat de bescherming van de persoonsgegevens zich niet uitstrekt tot overleden personen?

3 Zo nee, waarom niet?

Vraag 4

Zijn er gegevens aan de Mormonen verstrekt die ten tijde van die verstrek-king wel,, maar onder de huidige privacywet- en regelgeving niet meer verstrekt hadden mogen worden? Zo ja, welke gegevens zijn dit en waarin is de wet- en regelgeving sinds die verstrekking veranderd?

1http://www.trouw.nl/tr/nl/10844/Mormonen/article/detail/3335619/201...2http://194 171 109.12/news/966/Persverklaring+verfilming+persoonskaarten+in+jaren+%27703Aanhangsel Handelingen, vergaderjaar 2011–2012, nr. 2549

Tweede Kamer, vergaderjaar 2012–2013, Aanhangsel 1

Vraag 5

Kunnen burgers, behalve de Mormonen, ook het Centraal Bureau voor Genealogie in Den Haag dan wel de rechtspersoon waaronder het bureau valt, aansprakelijk stellen voor aantasting van de persoonlijke levenssfeer? Zo nee, waarom niet?

Vraag 6

Is het mogelijk om de ten onrechte verstrekte gegevens van de Mormonen terug te vragen? Ja, op welke juridische basis en gaat u de gegevens terugvragen? Zo nee, waarom niet en hoe kunt u dan zeker weten dat de door de Mormonen opgeslagen stukken wel (al dan niet in kopie) terugkomen indien deze vanwege een calamiteit in Nederland verloren zijn gegaan?

Vraag 7

Bestaat er een overeenkomst tussen het Centraal Bureau voor Genealogie en de Mormonen? Zo ja, wat is de exacte inhoud daarvan? Zo nee, op grond waarvan zijn er afspraken tussen beide partijen gemaakt?

Vraag 8

Deelt u de mening dat het vaststellen dat genoemde informatie in de praktijk niet openbaar toegankelijk is onvoldoende is om vast te stellen dat de privacy van betrokkenen gewaarborgd is? Zo ja, wat kunt u doen om die privacy alsnog te garanderen? Zo nee, waarom niet?

Vraag 9

In hoeverre verhoudt de vrijheid van godsdienst van de Mormonen (om mensen ongevraagd postuum te dopen) zich tot de vrijheid van godsdienst van mensen die niet onder een andere religie gedoopt willen worden of helemaal niet gedoopt willen worden?