Het was rond 2004 dat ik een juristennetwerk in B5 verband bijwoonde, waar het onderzoek werd behandeld dat de Universiteit van Tilburg (toen nog een Nederlandse naam) had verricht naar de werking van de Wet Openbaarheid van Bestuur oftewel de WOB. Een van de conclusies was dat deze wetgeving, voorvloeiend uit de jaren zeventig en tachtig sferen, veel te vergaand was. Ook in Nederland is er ander besef over openbaarheid ontstaan na 9/11.

Sindsdien is er menig woord gewijd om de WOB te herzien. Tik willekeurig de zoekterm WOB in op de webiste van Binnenlands Bestuur en de hits vliegen je om de oren. De urgentie werd ook bepaald door de koppeling met de Wet Dwangsom (link). Ben je als overheidsorganisatie niet in staat binnen een bepaalde termijn de gevraagde informatie te verstrekken , dan kunnen de boetes flink oplopen. Het is sinds 2009 allemaal wat minder vrijblijvend geworden. En daar zal ongetwijfeld misbruik van worden gemaakt, zelfs vanuit het buitenland. Niet de WOB informatie lijkt het doel te zijn, maar meer de lucratieve werking van de wet dwangsom.

Even is gedacht de WOB te herzien in relatie tot de Archiefwet in een nieuwe Algemene Wet Overheidsinformatie Helaas dat werd in het kabinet rond 2009 tegengehouden. Transparantie van overheidsinformatie is en blijft het streven. Zo heeft de VNG het initiatief genomen om op 30 oktober 2012 een congres te organiseren rondom dit thema (link).Onbegrijpelijk dat de Archiefwet in deze in zijn geheel niet wordt genoemd. Juist vervroegde overbrenging naar een archiefbewaarplaats op grond van archiefwetgeving draagt mede bij aan de transparante overheid. En waarom niet direct bepalen naar afdoening van een proces welke informatie wel of niet openbaar kan worden gemaakt, dat is meer dan open data.

Dat is allemaal theorie, maar nu de praktijk. In mijn optiek is in veel gevallen de WOB zelf niet het issue, maar de problemen die ontstaan als de informatie niet gevonden kan worden. Het betreft dan vaak ongestructureerde informatie, opgeslagen op netwerkschijven, iPads en usb-sticks. En hoort de behandeling van WOB verzoeken wel thuis bij juristen en niet bij informatieprofessionals ? Oplossingen worden veelal bedacht vanuit de digitaliseringsgedachte dat dan informatie beter toegankelijk zou zijn. Zonder goede metadatering en informatiearchitectuur kan deze gedachte een valkuil vormen en leiden tot financiële missers.

Wat is jouw mening over de werking van de WOB en de Archiefwet inzake openbaarheid ? Ik ben ook benieuwd naar jouw ervaringen.