NETWERK VOOR DE INNOVATIEVE INFORMATIEWERKER
Een opmerkelijk bericht deze week over gratis scans. Het Utrechts Archief, Zeeuws Archief en Noord-Hollands Archief gaan vanaf 5 oktober gratis scans van archiefstukken aanbieden als gevolg van het inwerking treden van de Wet Hergebruik Overheidsinformatie (WHO).link
Mijn vraag is of iemand weet of het begrip gratis en WHO echt een relatie hebben. In de regels over het hergebruik van overheidsinformatie staat het volgende:
Ook kan het publiek van de openbare archiefbescheiden kopieën (afbeelding en bewerking (laten) maken, al dan niet digitaal voor eigen (her)gebruik. Voor (her)gebruik worden op grond van de Archiefwet 1995 (hierna: Aw) de marginale kosten berekend.
En ook:
Alle instellingen die onder de reikwijdte van het wetsvoorstel vallen mogen straks een vergoeding vragen van maximaal de marginale verstrekkingskosten. Het staat instellingen eveneens vrij om geen vergoeding te vragen.
Het is dus wel toegestaan om kosten in rekening te brengen, dat staat los van het feit of dat wenselijk is.
Maar als scans inderdaad gratis ter beschikking gaan komen, gaat dat dan ook gelden voor andere archiefbescheiden van de archiefdiensten zoals foto's en akten van de Burgerlijke Stand op de website Wiewaswie?
Ik ben benieuwd naar de antwoorden.
Tags:
Uit de memorie van toelichting blijkt duidelijk dat je alleen de bijkomende kosten die te maken hebben met het beschikbaarstellen van dat stukje informatie dat de persoon wil hebben in rekening mag brengen, en niet die van de infrastructuur:
Het is niet wenselijk dat in de Archiefwet 1995 de mogelijkheid wordt geopend de kosten van (her)gebruik van archiefbescheiden te relateren aan de productie, vermenigvuldiging, verspreiding, conservering en vereffening van rechten, vermeerderd met een redelijk rendement op investeringen. Ook bij archiefbewaarplaatsen in de zin van de Archiefwet 1995 gaat het namelijk om hergebruik van archiefbescheiden die door de publieke sector met publieke middelen reeds zijn geproduceerd of ontvangen in het kader van de uitvoering van de publieke taak.
Voor de archieven geldt artikel 19 van de Archiefwet 1995, waarin het eerste en het vierde lid van artikel 9 van toepassing worden verklaard (artikel 11, onderdeel C, van het wetsvoorstel).
https://www.eerstekamer.nl/behandeling/20150112/memorie_van_toelich...
En dat eerste en vierde lid van artikel 9 luiden:
Artikel 9 Tarifering
1. De met een publieke taak belaste instelling brengt voor het hergebruik van informatie ten hoogste de marginale kosten van vermenigvuldiging, verstrekking en verspreiding in rekening.
[...]
4. De met een publieke taak belaste instelling maakt het vooraf kenbaar als kosten in rekening worden gebracht voor het hergebruik en met welke factoren rekening wordt gehouden bij de berekening daarvan. Op verzoek geeft de betrokken instelling inzicht in de berekening met betrekking tot een concreet verzoek om hergebruik.
https://www.eerstekamer.nl/behandeling/20150707/publicatie_wet_2/do...
Wat zijn de marginale kosten die gemaakt worden voor vermenigvuldiging, verstrekking en verspreiding van 1 download, als je een systeem hebt wat al downloads aankan? De enige soort kosten die ik kan bedenken zijn die voor de bandbreedte, en als je dat op hele centen afrondt kom je waarschijnlijk op 0 cent uit. Terecht dus dat het Utrechts Archief, Zeeuws Archief en Noord-Hollands Archief kiezen voor gratis verstrekking.
Als genealoog ben ik dubbel over deze wet: fantastisch dat we de reeds gedigitaliseerde bronnen tegen marginale kosten kunnen krijgen, maar ik ben bang dat het wel een rem zal zetten op digitaliseringsprojecten als de opbrengsten die nu mis worden gelopen niet meer worden ingezet voor digitalisering. Of gaan archieven hiervoor worden gecompenseerd?
@Yvette, bedankt voor je reactie, maar als deze archiefdiensten kiezen voor gratis verstrekking waarom dan niet voor die andere 'soorten' archiefbescheiden... ?
Overigens ben ik zelf een grote voorstander van gratis beschikbaarstelling.
@Yvonne Welings
Welke andere soorten archiefbescheiden bedoel je?
Ik ben trouwens ook een grote voorstander voor gratis beschikbaarstelling, maar ook voor beschikbaarstelling van veel materiaal. En tenzij de financiering anders geregeld wordt, ben ik bang dat deze wet een rem op de productie gaat zetten omdat de financiering moeilijker te realiseren is zonder terugverdienmodel.
Zelf ben ik een mooi voorbeeld van de positieve effecten die deze wet kan hebben voor de werkgelegenheid:
Als professioneel genealoog doe ik veel onderzoek naar Nieuw-Nederlandse voorouders van Amerikaanse klanten. Ik maak hiervoor regelmatig gebruik van het notarieel archief Amsterdam. Ik heb nu met een beroep op de nieuwe wet een verzoek ingediend bij het Stadsarchief Amsterdam voor een kopie van de reeds gedigitaliseerde bestanden van dit notariele archief. Als dat verzoek gehonoreerd wordt, kan ik dit soort opdrachten gemakkelijker uitvoeren. Het huidige pay-per-view-systeem leent zich niet voor onderzoek op afstand, omdat deze archieven niet geindexeerd zijn en je honderden euros kwijt bent voor doorbladeren van een heel protocol. Ik moet dat dus op locatie doen. Als ik de scans thuis heb, kan ik dit onderzoek efficienter en dus voor mijn klanten goedkoper uitvoeren. Nu mis ik vaak opdrachten omdat ze de offerte te hoog vinden, dus als dat goedkoper wordt verwacht ik meer opdrachten te krijgen. Ik heb al 1 medewerker op oproepbasis, maar als de opdrachten toenemen worden dat er wellicht meer.
Ik zal jullie op de hoogte houden van de reactie van het Stadsarchief Amsterdam op mijn verzoek.
Goeie vragen die hier worden gesteld. Dat neemt niet weg dat de discussie over tariefering een lastige is. Toch geven de Wh en de gewijzigde Aw voldoende handvatten en heeft dit ertoe geleid dat deze 3 RHC's hun scans gratis ter beschikking stellen. Dat is iets wat ik van harte toejuich en waarvan ik hoop dat dit veel navolging zal vinden.
Wil je meer weten over dit onderwerp en mee discussieren? Kom dan naar de Studiemiddag Archieven en Open Data - en nu? op 29 oktober. Zie voor meer informatie https://archief2020.nl/agenda/studiemiddag-archieven-en-open-data-e...
@Jeroen Padmos
Die pagina suggereert dat ik niet welkom ben, ik werk niet (meer) in de publieke sector. Mag ik toch komen?
Hallo Yvette,
Dat kan niet de bedoeling zijn. Je bent van harte welkom. Juist het perspectief van hergebruikers in deze discussie lijkt me waardevol. Ik zal e.e.a. aan laten passen.
Hartelijke groet,
Jeroen.
Jeroen Padmos zei:
Hallo Yvette,
Dat kan niet de bedoeling zijn. Je bent van harte welkom. Juist het perspectief van hergebruikers in deze discussie lijkt me waardevol. Ik zal e.e.a. aan laten passen.
Goed nieuws, ik heb me via de mail aangemeld.
@Yvette, de archiefwet maakt geen onderscheid in de vorm van archiefbescheiden:
1°. bescheiden, ongeacht hun vorm, door de overheidsorganen ontvangen of opgemaakt en naar hun aard bestemd daaronder te berusten;
2°. bescheiden, ongeacht hun vorm, met overeenkomstige bestemming, ontvangen of opgemaakt door instellingen of personen, wier rechten of functies op enig overheidsorgaan zijn overgegaan;
3°. bescheiden, ongeacht hun vorm, welke ingevolge overeenkomsten met of beschikkingen van instellingen of personen dan wel uit anderen hoofde in een archiefbewaarplaats zijn opgenomen om daar te berusten;
4°. reprodukties, ongeacht hun vorm, welke bij of krachtens de wet in de plaats zijn gesteld van de onder 1°, 2° of 3° bedoelde archiefbescheiden of welke op grond van het bepaalde in artikel 7 zijn vervaardigd.
Foto's en registers van de Burgerlijke Stand zijn ook archiefbescheiden/archiefstukken.
Als je als archiefdienst op de website publiceert dat scans van archiefstukken gratis zijn, waarom worden deze categorieën dan uitgesloten ? Op zijn minst moet je dat melden lijkt me.
Bij het Zeeuws Archief lees je over de kosten van scans bijvoorbeeld:
Het is mogelijk scans te kopen van afbeeldingen. Als u een afbeelding heeft gevonden waarvan u een scan wilt kopen en er staat een icoon van een winkelwagen bij dan kunt u hier op klikken en de scan aanschaffen. Een scan koopt u voor € 10,00. Mocht er geen icoon van een winkelwagen bij staan en u wilt graag een scan kopen, stuurt u dan een email naar info@zeeuwsarchief.nl.
Overigens had ik me ook al aangemeld voor 29 oktober.
Maar die downloads van burgerlijke stand aktes van Utrechts Archief, Zeeuws Archief en Noord-Hollands Archief worden toch juist gratis straks? Dat loopt via de credits van archieven.nl.
Op WieWasWie is alle informatie vooralsnog gratis, daar staan geen scans (alleen links naar deelnemende archieven). Die deelnemende archieven vragen soms wel een vergoeding die ver boven de marginale kosten uitstijgt, dus dat zal wel tot de nodige discussies leiden. En hopelijk tot meer aanpassingen zoals die door het Utrechts Archief, Zeeuws Archief en Noord-Hollands Archief.
Er is al wel langer sprake dat er een betaald abonnement voor WieWasWie gaat komen voor de geavanceerde zoekmogelijkheden. Ook dat lijkt me niet in de geest van de Wet Hergebruik Overheidsinformatie, hoewel je de gegevens ook via de gratis versie kunt bereiken.
De foto's volgens mij niet, zie gegeven voorbeeld:
Bij het Zeeuws Archief lees je over de kosten van scans:
Het is mogelijk scans te kopen van afbeeldingen. Als u een afbeelding heeft gevonden waarvan u een scan wilt kopen en er staat een icoon van een winkelwagen bij dan kunt u hier op klikken en de scan aanschaffen. Een scan koopt u voor € 10,00. Mocht er geen icoon van een winkelwagen bij staan en u wilt graag een scan kopen, stuurt u dan een email naar info@zeeuwsarchief.nl.
Dat lijkt me dan inderdaad ook niet terecht. Ben benieuwd hoe lang dat nog standhoudt dan. Voor "mooie plaatjes" geldt vaker een ander regime dan voor "saaie" archiefstukken, denk bijv. aan heffen van gebruikersrechten, waar ik ook geen enkele grondslag voor ken.
Als gebruiker is er geen touw aan vast te knopen en moet je een halve jurist zijn om te weten wat je wat je met archiefstukken mag of niet.
Bij AlleGroningers moet je voor aanschaffen (!) van downloads nog vinkje zetten dat je akkoord gaat dat je de scans niet commercieel zal gebruiken.
Toen ik toestemming vroeg om de scans voor onderzoek voor klanten te gebruiken, kreeg ik die gelukkig direct, met de toezegging dat dat vinkje weggehaald zou worden. Maar dat was voordat ik over deze nieuwe wet wist, nu vind ik het vreemd dat ik uberhaupt moest betalen (eergisteren).
© 2024 Gemaakt door Marco Klerks. Verzorgd door