BREED - over de grenzen van informatie
NETWERK VOOR DE INNOVATIEVE INFORMATIEWERKER
Ervaringen gebruik UTT in relatie tot Handboek Vervanging
Goedemiddag,
in de Handreiking Vervanging Archiefbescheiden 2.0 (Archief2020, december 2016) wordt het gebruik van UTT (universal test target) besproken. Na wat zoekwerk online zie ik diverse aanbieders van dit soort gestandaardiseerde software/documenten voor het controleren van scanapparatuur.
Mijn vraag is: wie is er bekend met gebruik van UTT voor de controle van scansoftware? Daarnaast ben ik benieuwd welke methode er gebruikt wordt en wat de resultaten zijn.
Alvast bedankt,
Evelien Vermeeren - de Jonge
Berichten in deze discussie
-
Permalink Antwoord van Stefan van den Deijssel op
-
Toen ik nog bij de gemeente Waalwijk werkte, heb ik hier een keer naar gekeken samen met mijn collega. Ik heb toen van een internet een testblad gedownload (via google gevonden). Hiermee konden we in ieder geval de scan op het beeldscherm gecontroleerd worden op kleur en scherpte. Je moet dan natuurlijk wel een goed beeldscherm hebben. Ik heb gemerkt dat vooral de kleur nogal kan verschillen per type beeldscherm.
Ik weet dat er software is waarbij je ook zo'n testblad krijgt, hiermee kan je het testen geautomatiseerd uitvoeren. Hoe dat precies werkt, weet ik niet. Ik heb dit bij de gemeente Uden ook nog niet opgepakt. Dus bij deze bedankt voor de herinnering :-).
-
Permalink Antwoord van Leon van Oosterom op
-
Op deze site wordt onder de groep "Vervanging" op verschillende discussies ingegaan op het gebruik van de Metamorfose richtlijnen voor vervangingsvraagstukken.
De in de handreiking genoemde UTT test methoden zijn met name handig wanneer er gescand wordt met hoogwaardige scanapparatuur die over het algemeen wordt ingezet voor de digitalisering van erfgoedmateriaal.
Het gebruik van UTT test targets is eigenlijk alleen handig als je met de resultaten van de tests ook iets kan worden aangepast aan de scanapparatuur. Denk daarbij aan zaken als het instellen van het ICC kleurprofiel, het aanpassen van uitlichting, het corrigeren van kleurzweem enzovoort. In het overgrote deel van de gevallen wordt echter gebruik gemaakt van standaard documentscanners of multifunctionals waar afgezien van lichter en donker scannen, de resolutie, kleurcompressie en het uitvoerformaat nagenoeg niets kan worden bijgesteld aan de hand van de testresultaten.
Mocht je toch de UTT test willen gaan gebruiken, let er dan op dat de gekochte kaarten geschikt zijn voor gebruik in doorvoerscanners (een aantal leveranciers leveren alleen kaarten bedoeld voor planetaire scansystemen) en let er dus op of de bewuste scanner ook ingeregeld kan worden aan de hand van de uitkomsten van de tests.
Ter info: planetaire scansystemen zijn systemen waar de scankop in één keer een scan maakt van een stilliggend object met gebalanceerde uitlichting vanuit de hoeken gemeten, zoals boekscanners of tekeningscanners.
Ik denk eerlijk gezegd niet dat er veel gemeenten zijn die de UTT testmethodiek gebruiken (te duur, te omslachtig en vaak niet zinvol met bestaande apparatuur). Maar volgens mij zijn gemeente Amsterdam en Rotterdam goede kanshebbers.
Mocht je verder iets willen weten omtrent deze materie, stel gerust je vragen.
met vriendelijke groet
Leon van Oosterom
-
Permalink Antwoord van Evelien Vermeeren- de Jonge op
-
Dank je wel Leon voor je reactie, hier kan ik zeker verder mee.
Bij mij komt dan wel meteen de vraag naar boven waarom het gebruik van UTT terugkomt in de vernieuwde Handreiking. Ik vermoed dat veel gemeenten redelijk standaard scanapparatuur gebruiken.
Op de website van DEN staat ook het een en andere, echter de website van UTT staat vooral vol met "more information available soon". Dat laatste roept wat vraagtekens op over status van uit ontwikkeling.
Leon van Oosterom zei:Op deze site wordt onder de groep "Vervanging" op verschillende discussies ingegaan op het gebruik van de Metamorfose richtlijnen voor vervangingsvraagstukken.
De in de handreiking genoemde UTT test methoden zijn met name handig wanneer er gescand wordt met hoogwaardige scanapparatuur die over het algemeen wordt ingezet voor de digitalisering van erfgoedmateriaal.
Het gebruik van UTT test targets is eigenlijk alleen handig als je met de resultaten van de tests ook iets kan worden aangepast aan de scanapparatuur. Denk daarbij aan zaken als het instellen van het ICC kleurprofiel, het aanpassen van uitlichting, het corrigeren van kleurzweem enzovoort. In het overgrote deel van de gevallen wordt echter gebruik gemaakt van standaard documentscanners of multifunctionals waar afgezien van lichter en donker scannen, de resolutie, kleurcompressie en het uitvoerformaat nagenoeg niets kan worden bijgesteld aan de hand van de testresultaten.
Mocht je toch de UTT test willen gaan gebruiken, let er dan op dat de gekochte kaarten geschikt zijn voor gebruik in doorvoerscanners (een aantal leveranciers leveren alleen kaarten bedoeld voor planetaire scansystemen) en let er dus op of de bewuste scanner ook ingeregeld kan worden aan de hand van de uitkomsten van de tests.
Ter info: planetaire scansystemen zijn systemen waar de scankop in één keer een scan maakt van een stilliggend object met gebalanceerde uitlichting vanuit de hoeken gemeten, zoals boekscanners of tekeningscanners.
Ik denk eerlijk gezegd niet dat er veel gemeenten zijn die de UTT testmethodiek gebruiken (te duur, te omslachtig en vaak niet zinvol met bestaande apparatuur). Maar volgens mij zijn gemeente Amsterdam en Rotterdam goede kanshebbers.
Mocht je verder iets willen weten omtrent deze materie, stel gerust je vragen.
met vriendelijke groet
Leon van Oosterom
-
-
Dag Evelien,
Een zeer terechte vraag, als het aan mij had gelegen had de vernieuwde handreiking daar ook meer rekening mee gehouden. Het verschil zit hem waarschijnlijk in de benadering. Hoe zou vervanging idealiter moeten plaatsvinden vanuit het standpunt Nationaal Archief en met welke apparatuur moet men zich in de praktijk behelpen. Maar goed van belang is om te beseffen dat de handreiking een handreiking is en geen verplichting.
Voor de omstandigheden waar niet met "ijkbare" apparatuur wordt gewerkt is bijlage 5 van de handreiking met name handig, want die gaat in op visuele controles als onderdeel van de kwaliteitsborging.
Net als voorheen blijft het toepassen van "practical wisdom" of in goed Nederlands het gebruiken van gezond verstand naast de handreiking dus een aanrader.
-
Permalink Antwoord van Yvonne Welings op
-
Ik zou ook op een ander punt de handreiking willen aanpassen en dat heeft ook met gezond verstand te maken, nl. de uitbreiding van de handreiking met de digitale duurzame bewaarstrategie.
De handreiking gaat uit van de beperking van artikel 7 van de al verouderde Archiefwet. Vervangen is meer dan scannen alleen en dat geldt ook voor digital born documenten.
-
-
Hebben jullie dan scanners die je niet kan instellen? Je kan dus bijvoorbeeld niet de kleuren of het contrast aanpassen? Het lijkt mij dat als je gaat vervangen, dat er een mogelijkheid moet zijn om de scanner aan te passen. Je wilt toch een zo nauwkeurig mogelijke digitale kopie maken.
-
-
Natuurlijk hebben we scanners die in te stellen zijn. Waar we nu naar op zoek zijn is een zo objectief mogelijke kwaliteitsborging als het gaat om het beoordelen van de scankwaliteit. De praktijk leert dat daar best discussie over te voeren is.
Stefan van den Deijssel zei:Hebben jullie dan scanners die je niet kan instellen? Je kan dus bijvoorbeeld niet de kleuren of het contrast aanpassen? Het lijkt mij dat als je gaat vervangen, dat er een mogelijkheid moet zijn om de scanner aan te passen. Je wilt toch een zo nauwkeurig mogelijke digitale kopie maken.
-
-
Helemaal mee eens Yvonne, sec een reproductie maken zonder kaders daar omheen is onzinnig. Gelukkig komt het onderwerp digitale bewaarstrategie (die per definitie al duurzaam moet zijn in mijn ogen) steeds hoger op de agenda te staan. In elk geval in mijn gemeente.
Yvonne Welings zei:Ik zou ook op een ander punt de handreiking willen aanpassen en dat heeft ook met gezond verstand te maken, nl. de uitbreiding van de handreiking met de digitale duurzame bewaarstrategie.
De handreiking gaat uit van de beperking van artikel 7 van de al verouderde Archiefwet. Vervangen is meer dan scannen alleen en dat geldt ook voor digital born documenten.
-
Permalink Antwoord van Mart Mommers op
-
Ook wij willen de constante kwaliteit van de scans zo objectief mogelijk beoordelen en dat gaat volgens mij niet alleen met een visuele controle. In onze beleving is dat ook alleen mogelijk met gebruikmaking van software en dus de UTT testkaart. Wij hebben een aantal Fujitsu beeldscanners in gebruik (FI 6670, FI 6670A en FI6770) met nogal wat instelmogelijkheden. Mij is niet bekend of die apparatuur gekwalificeerd wordt als hoogwaardig. @Leon, kun jij daar iets over zeggen? En hoe kunnen wij, anders dan via de UTT methode en visuele controle, toch komen tot een objectieve kwaliteitscontrole?
-
-
@Stefan:
Alle scanners kunnen aangepast worden aan zaken als contrast, resolutie of de kleurinstelling. Dat zijn echter zeer generieke instellingen die niet bedoeld worden in de technische specificaties uit de Metamorfose richtlijnen. Daarin wordt gesproken over kleurzwemen, ongelijkmatige belichting, scherp stellen. kortom zeer technische instellingen waarvoor welhaast een medewerker met fotovakschoolachtergrond nodig is om te begrijpen wat er bedoeld wordt. Dat is ook meteen het probleem, want de gemiddelde DIV medewerker heeft geen fotovakschool gedaan en heeft evenmin de beschikking over apparatuur die zich op dat niveau laat instellen.
-
-
Evelien, fijn om een keer een medestander op dit gebied te vinden !
-
-
@Mart,
Ik denk dat jullie daarmee prima apparatuur hebben, echter deze laten zich ook niet instellen conform afwijkende bevindingen vanuit een UTT testscan. Een simpele eerste vraag aan de leverancier is of de machine kan worden ingesteld conform een specifiek ICC kleurprofiel (zie 3.2.1 van de handreiking laatste bullet). Het overgrote deel van de doorgaans in gebruik zijnde scanners laten zich überhaupt niet voorzien van een ingesloten kleurruimte.
We moeten ons goed realiseren dat de Metamorfose richtlijnen door het NA zijn opgesteld vanuit de zeer strenge eisen die je wilt laten opgaan voor erfgoedmateriaal. Daar geldt dat kosten en gebruikersgemak een minder zware rol spelen in de afweging voor welke apparatuur ingezet moet worden. Het grootste deel van wat tegenwoordig onder vervangingseisen wordt gescand is echter of niet te bewaren materiaal of op termijn te vernietigen.
Ik ben er een warm voorstander van dat gedigitaliseerde archiefbescheiden routinematig en d.m.v. steekproeven visueel beoordeeld worden op kwaliteit, net zoals registraties en toegekende metadatering d.m.v. steekproeven op juistheid dienen te worden gecontroleerd. De bijlage 5 van de handreiking is daarbij een uitstekend hulpmiddel.
Met enige aarzeling verwijs ik nu naar deze pagina's op Archief 2020, Richtlijnen voor Preservation Imaging
Op deze link vindt je een artikel geschreven door Hans van Dormolen, kwaliteitsmanager van het NA en zo'n beetje de schrijver van de Metamorfose richtlijnen en als ik me niet vergis ook de eindredacteur van de Handreiking Vervanging Archiefbescheiden 2.0. Op deze pagina staat technisch uitgelegd waar op gelet wordt bij het preserveren van erfgoedmateriaal en staat uitgelegd hoe de UTT controles werken. Als je dat artikel gelezen hebt zul je waarschijnlijk begrijpen waarom ik zeg dat dit voor een gemiddelde gemeente een brug te ver is.
- ‹ Vorige
- 1
- 2
- Volgende ›
Partner(s)
Sponsor(s)
Direct naar...
© 2024 Gemaakt door Marco Klerks.
Verzorgd door
