De Burger in Beeld omdat nieuwe systemen niet belangrijker zijn dan me... is een van de stellingnamen van de Nationale Ombudsman in zijn jaarverslag 2016. En niet andersom.

De ICT biedt heel veel voordelen voor de overheid, maar soms is het goed om ook de nadelen te benoemen. Op papier kan je allerlei zaken bedenken die in de praktijk toch lastiger zijn om uit te voeren. En als er eenmaal in een systeem is geïnvesteerd, is het systeem eerder het doel dan de burgers die het moeten gebruiken. Sterker nog, de burgers worden hierdoor benadeeld terwijl de verwachting vooraf was dat het systeem verbetering zou brengen.

Ik mocht in het dorpje waar ik woon dat aan den lijve ondervinden met het nieuwe digitale parkeersysteem. Opeens werden burgers geconfronteerd met een nieuw systeem. Verschillende wat oudere buurtbewoners waren wat ongerust. Vooraf had ik echter het vertrouwen dat een dergelijk systeem voldoende zou zijn uitgetest met bewoners.

Dat laatste blijkt helemaal niet zo te zijn. Wat punten op een rij.

• Leermoment 1: test een systeem in samenspraak met bewoners uit

          Je auto is weleens stuk. Op de eerste dag de beste dat het systeem in gebruik werd   genomen ontving ik een leenauto van de garage. Weliswaar kan je in het systeem kentekens veranderen, maar niet bij een leenauto. Aan die functionaliteit was niet gedacht. Je kunt alleen als autobezitter het kenteken wijzigen.

• Leermoment 2: test een systeem in samenspraak met bewoners uit

Voordat het systeem werd ingevoerd, ontvingen we een vignet. Dat plaatste je dan in je auto opdat anderen konden zien dat je daar vergunning voor had. Het vignet verdween. Maar omdat de bebording op de straat ook onvoldoende is, de gemeente vindt het lelijk om meer borden te plaatsen, gaan steeds meer niet-vergunninghouders op de plaatsen van vergunninghouders staan. Gevolg is dat we vaak niet kunnen parkeren ondanks dat we een vergunning hebben. En de foutparkeerders ontvingen ongevraagd een boete, velen zijn echt van goede wil. Omdat niemand meer kan zien of een auto nu wel of niet op die plek mag staan, worden foutparkeerders er ook niet meer op geattendeerd. De borden zijn niet duidelijk.

• Leermoment 3: test een systeem in samenspraak met bewoners uit

Veel bewoners lieten de betaling automatisch afschrijven. In het nieuwe en toch digitale parkeer systeem lukte dat niet meer. Sommige bewoners zijn hierdoor vergunning kwijt geraakt. Erg vervelend, daar de wachttijd voor een dergelijke vergunning circa 5 jaar bedraagt,

• Leermoment 4: test een systeem in samenspraak met bewoners uit

Veel bewoners beschikken niet over een Digid. Erg jammer, maar de vergunning  verlengen lukt dan niet. Een tragisch bericht bereikte de krant van een man met een terminale vrouw, die het maar niet lukte dit te regelen. Op dat moment heb je als bewoner ook echt wat anders aan je hoofd en een alternatief wordt niet geboden.

• Leermoment 5: Voer een systeem in wanneer het getest is en integraal kan worden gebruikt.

Doel van een en ander is om scanauto's in te voeren. Dat onderdeel komt pas in 2018 aanbod, terwijl het systeem al in 2016 is ingevoerd.

Wat moeten we hier meer over zeggen? Laten we hopen dat andere dorpjes in Nederland de leermomenten tot zich nemen. Burgers gaan voor systemen en niet andersom.